Is stikstof ook schadelijk voor onze gezondheid?

We kunnen er niet meer omheen: de stikstofcrisis. Stikstof kun je niet zien, maar het is overal in onze omgeving. Binnen de landbouw en in de natuur levert deze stof ingewikkelde discussies en problemen op. Maar hoe zit het met onze gezondheid?

Stikstof zelf is niet schadelijk. Bijna 80 procent van de lucht bestaat uit stikstof. En als wij dat in- en uitademen gebeurt daar helemaal niets mee. Dat verandert wanneer de stof gaat reageren met andere stoffen. Bijvoorbeeld bij verbrandingen op hoge temperatuur, zoals in fabrieken of automotoren. Hierbij komen stikstofoxiden (NOx) vrij. Die zijn wel schadelijk voor mens en natuur. En zo zijn ook ammonium, ammoniak en nitraat vormen van stikstof in reactie met een andere stof.

Stikstof en onze gezondheid

Welke invloed heeft stikstof op onze gezondheid? “Stikstof is best wel complex,” legt Jan Willem uit. “Toch kunnen we met zekerheid twee directe gevolgen van stikstof op onze gezondheid aantonen. Een daarvan is nitraat in het drinkwater. Nitraat is een verbinding die stikstof en zuurstof bevat. In Europa is een limiet gesteld voor de maximale hoeveelheid stikstof in het drink- en grondwater. Het water dat je uit de kraan tapt, is nu dus veilig. Maar als het stikstofgehalte boven die limiet komt, kan dat effecten hebben op onze gezondheid. Er is een vermoeden dat je daar kanker van kunt krijgen. Maar ook het blauwe babysyndroom, als gevolg van hoge nitraatconcentraties in het bloed.”

Daarnaast heeft ook verontreinigde lucht met stikstofoxiden en fijnstof effect op ons lijf, vertelt Jan Willem. “Recent onderzoek laat zien dat stikstofoxide kan leiden tot astma en sterfgevallen, zelfs bij lage concentraties.”

Indirecte gevolgen van stikstof

Naast deze twee directe gevolgen bestaan er nog een heleboel indirecte gevolgen. Stikstof in de landbouw en in de natuur kan bijvoorbeeld een hoge concentratie van stikstof in groenten opleveren en de biodiversiteit aantasten. Sommige planten groeien veel sneller door stikstof en overwoekeren daardoor de planten die minder van deze stof nodig hebben. Daardoor verdwijnen sommige planten, maar ook dieren die van deze planten leven. Te veel stikstof is dus niet goed voor de biodiversiteit. En dit heeft vervolgens weer een effect op onze gezondheid.

Wat kun je zelf doen tegen stikstof? Dat lees je in editie 2 van Gezondnu.

Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.