Heb je een donkerbruin vermoeden dat je niet helemaal fris uit je mond ruikt? En wil je daar graag een eind aan maken? Vergeet mondwaters en leg kauwgom en pepermunt weg. Om deze reden helpen tongschrapers tegen een slechte adem.
Welke bacteriën zijn verantwoordelijk voor slechte adem?
Edwin Winkel, bijzonder hoogleraar tandheelkunde en mondhygiëne bij UMC Groningen: “Daar doe ik nu al meer dan twintig jaar onderzoek naar. Welke bacterie is de boosdoener? Als je daarachter komt, dan kun je die bacterie misschien met specifieke antibiotica bestrijden, dacht ik. Ondanks dat we steeds betere technieken hebben om die verschillende bacteriën te herkennen en te benoemen, komen we steeds weer tot de conclusie dat de mondflora bij een slechte adem nauwelijks verschilt van de mondflora bij een frisse adem. Ja, er zijn verschillen, maar die zijn zo klein dat je daar in de praktijk geen effect van mag verwachten. Dus nee, tot zover konden we het probleem niet verklaren. De techniek die we tijdens ons laatste onderzoek hebben gebruikt, is zo geavanceerd. Dat is echt CSI maal tien. Dan nog zien we met de beste wil van de wereld geen verschil. Er moet dus een andere verklaring zijn. We zien dezelfde bacteriën, maar de uitkomst is anders. We denken nu dat dit te maken heeft met hun metabolisme. Net als mensen zijn ook bacteriën uitgerust met fabriekjes die de energiehuishouding aansturen. We vermoeden dat de fabriekjes van de bacteriën die slechte adem veroorzaken, minder goed zijn afgesteld. Vermoedelijk zijn dus de bacteriën die slechte adem veroorzaken, te vergelijken met slecht afgestelde dieselmotoren. Daar komt soms ook zo’n walm vanaf.”
Wat kun je daartegen doen?
“Twee dingen: je kunt de voedingsbodem wegnemen. Dus stel, je bent lactose-intolerant. Dan kun je alle zuivelproducten uit je voeding wegstrepen. Dat kan heel goed zijn, zeker als die intolerantie behalve slechte adem ook andere gezondheidsklachten geeft. Maar het betekent ook dat bij de eerste de beste cappuccino, waar een beetje melk in zit, je terug bij af bent en weer uit je mond gaat ruiken. Heb je verder niet zoveel last van die lactose-intolerantie? Dan is het misschien beter om je tong te schrapen. Daarmee haal je de werkelijke oorzaak van het probleem weg. Als je je tong schraapt, haal je de tongcoating weg, die een voedingsbodem is voor bacteriën die zwaveldampen verspreiden. Met een schone tong ruik je veel frisser en kun je blijven eten wat je wilt.”
Hoe vaak moet je dan je tong schrapen?
“Eenmaal per dag is meestal genoeg. Je moet het ook niet te vaak doen, want dan bestaat de kans op beschadigingen. Ga wel secuur te werk. Dat is nog weleens lastig, want de valley of death laat zich slecht reinigen. Dat is het middelste stuk achter op je tong. Als je met een tongschraper aan de slag gaat, dan ben je geneigd je tong in een u-vorm te krullen. Dan kom je dus niet bij die valley of death. Om die reden heb ik zelf een tongschraper ontwikkeld met vier kanten, specifiek om alle plekjes helemaal schoon te krijgen. Een bijkomend voordeel is dat je beter gaat proeven als die tong schoon is. Zo zouden we zelfs de zoutconsumptie kunnen terugdringen!”
Hoe kun je met een tongschraper de zoutconsumptie terugdringen?
“Ik heb een aantal koks in behandeling gehad, die aangaven dat hun smaakpalet met een schone tong zoveel breder werd. Dus dat ben ik gaan onderzoeken. Mensen die hun tong gingen reinigen, konden niet alleen meer smaken herkennen, ze werden ook gevoeliger voor onder andere zout. Je hebt dus minder zout nodig om tot een mooie smaakbeleving te komen. Feitelijk is die tongcoating een buffer voor je smaakpapillen, die over je tong verspreid zitten. Als je dat laagje weghaalt, liggen je smaakpapillen weer bloot en kunnen ze optimaal proeven. Ik pleit ervoor dat alle ouderen die in verzorgingstehuizen zitten, hun tong gaan reinigen. Nu krijgen die mensen vaak zacht voedsel vanwege gebits- en protheseproblemen. Omdat ze nauwelijks nog op harde voedingsmiddelen kauwen, wordt hun tong van nature minder geschraapt. Daar komt dus een coating op te liggen, waardoor mensen minder gaan proeven. Ze gaan klagen over ‘dat smaakloze voedsel’. Vervolgens voegt de kok meer zout toe en kunnen artsen steeds meer bloeddrukverlagers voorschrijven. Dan denk ik: doorbreek de cirkel, schraap die tong schoon. Als je beter proeft, heb je vanzelf minder behoefte aan zout.”
Toch is tongschrapen niet echt ingeburgerd in Nederland?
“Dat klopt. We lopen achter. Op veel plekken ter wereld is tongschrapen de normaalste zaak van de wereld. In Indonesië en Curaçao bijvoorbeeld en ook binnen de Indiase geneeswijze ayurveda. Maar tongschrappen is ons niet met de paplepel ingegeven. Ik hoop wel dat dit gaat veranderen, want eigenlijk hoort het thuis in elke tandartsenpraktijk. Het hoort bij de uitleg die de tandarts of mondhygiënist geeft over poetsen, flossen, ragers en stokers. In dat rijtje hoort de tongschraper gewoon thuis. Zo’n vijftig procent van de mondbacteriën huist op je tong, dus tel uit je winst.”
Is het bleken van je tanden schadelijk? Wij zochten het uit.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
