Ben jij lid van team ‘Raam open’ of van ‘Raam dicht’? Deze eeuwenoude kwestie plopt steeds weer op. Want, hoe zit het nou? gezondNU zocht het voor eens en voor altijd uit en vroeg een milieuspecialist, huidtherapeut en slaapexpert om raad.
Wie het raam niet open laat, kan dat ‘s ochtends ruiken. Die muffige geur … Raam open, dus? Wij zochten uit of je gezondheid baat heeft bij een open raam.
Raam open tegen griep?
Antwoord: Vooral doen
Hatsjie! Je wordt ‘s ochtends wakker en ja hoor, je bent verkouden. Had je nou toch maar het raam gesloten. Nee: een verkoudheid wordt veroorzaakt door een infectie, met een bacterie of met een virus, liet viroloog Jan Wilschut ons in een eerder artikel over griep en koude weten. En griep wordt veroorzaakt door een griepvirus, ook wel het influenzavirus genoemd. Van kou zelf kun je dus niet ziek worden. Sterker nog: door met het raam open te slapen, zorg je ervoor dat ziektekiemen makkelijker naar buiten worden gezogen. Ril je van de kou terwijl je in bed ligt? Dan verlaagt je weerstand wel en kun je indirect ziek worden van een open raam.
Raam open voor een goede nachtrust?
Antwoord: Mag, maar hoeft niet
In een koele slaapkamer – een temperatuur tussen de 15 en 19 graden – val je sneller in slaap en slaap je beter en dieper. Om in slaap te komen, moet je lichaam namelijk afkoelen. In een koude kamer wordt je lijf koud gehouden, waardoor het langer in zijn natuurlijke temperatuurcyclus kan blijven. Is het dan ook nodig om je raam open te laten?
“De temperatuur in je slaapkamer is belangrijk, maar het is vooral aan te raden om op zoek te gaan naar wat voor jou comfortabel is. Dan is de kans op rustig en goed slapen het grootst,” vertelt slaapprofessor Eus van Someren. “Word je bij een open raam continu wakker door verkeerslawaai of omdat je je onveilig voelt, dan kun je het raam beter sluiten. Krijg je het juist benauwd of warm van een gesloten raam, laat het raam dan open.”
Wel iets om rekening mee te houden: warme voeten. Je handen en voeten lijden het meest onder de pogingen van het lichaam om warmteverlies te beperken. Je kunt dan gaan rillen, wat energie opwekt en het inslapen allesbehalve bevordert. Van Someren tipt: “Pak een kruik of doe een paar warme sokken aan.”
Raam open voor een mooie huid?
Antwoord: Probeer het eens
Een dagje strand zorgt niet alleen voor een rozig gevoel en haren vol klitten, maar ook voor rood gekleurde wangen. Heerlijk, die frisse lucht! Tegelijkertijd mopperen we in de winter massaal over een droge huid. Heeft slapen met het raam open of dicht ook effect op de huid?
“Dat de huid in de winter vaak droog aanvoelt, heeft te maken met het contrast tussen de koude buitenlucht en de warmte en droogte binnen, die vaak door de verwarming wordt veroorzaakt,” legt dermatoloog Koen Quint uit. “Ik verwacht niet dat de huid direct droger wordt als je met het raam open slaapt in de winter. In de zomer lijkt het me helemaal geen probleem.”
Huidtherapeut en onderzoeker Annelijn van Ierland vult aan: “Het is met name de luchtvochtigheid die invloed heeft op de huid. Uit onderzoek blijkt dat wanneer de huid een periode van drie uur wordt blootgesteld aan een zeer lage luchtvochtigheid van tien procent, de ruwheid en droogte van de huid verhoogt en vooral de huidconditie van mensen met eczeem kan beïnvloeden. Echter is de luchtvochtigheid niet snel zo laag. In de winter is de luchtvochtigheid vaak wel iets lager, maar zolang die ongeveer tussen de 40 en 60 procent ligt, is het voor de huid prima om met het raam open te slapen.”
Raam open voor frisse lucht?
Antwoord: Ja, ja, ja!
We vertelden al dat ziektekiemen makkelijker de kamer verlaten als het raam open staat. Maar dat is niet het enige: een open raam helpt ook tegen luchtverontreiniging. “Slaapkamers zijn de slechtst geventileerde ruimtes in woningen: je bent hier met relatief veel op een beperkte ruimte en de binnendeuren zijn dikwijls gesloten,” vertelt Jelle Laverge, onderzoeker aan de Universiteit van Gent. “In een slaapkamer ontstaan heel hoge concentraties van afvalstoffen van mensen, zoals CO2, en chemische stoffen die worden uitgestoten door bouwmaterialen, meubelplaat en behandeld textiel.” Remon Jonker, adviseur Milieu en Gezondheid van GGD Amsterdam beaamt dit.
Voor een luchtkwaliteit waar je u tegen zegt, is het nodig om dag en nacht frisse lucht naar binnen te laten stromen en vervuilde lucht weg te zuigen, meldt Jonker. “Dat kan door de ventilatieroosters open te laten en een mechanisch ventilatiesysteem 24 uur per dag aan te laten staan.” Wat dan nog rest is het luchten van je slaapkamer, door elke ochtend het raam zo’n tien minuten open te zetten. Geen ventilatierooster? Laverge: “Zet dan het raam ‘s nachts op een kier, zodat er alsnog permanent verse lucht is terwijl je in de ruimte bent.”
Ook als je in een buurt met veel luchtvervuiling woont, is het beter om te ventileren, meldt Jonker. “De binnenlucht is namelijk bijna altijd vuiler dan de buitenlucht.” Alleen bij grote buitenluchtproblemen, zoals brand in de buurt, een smogalarm of als je woont aan een zeer drukke weg, is het aan te raden het slaapkamerraam dicht te houden. Laverge: “Zie je het niet zitten om je raam ‘s nachts open te houden, doe dan op z’n minst de deur open. Dat volstaat niet altijd voor een goede luchtkwaliteit, maar heeft wel al een grote impact. En vergeet niet regelmatig het bed, matras, beddengoed en onder het bed te stofzuigen.”
Slaap je slecht en wil je slaapprofessor Eus van Someren helpen met zijn onderzoek naar beter in slaap vallen? Kijk dan op www.slaapregister.nl/stemming.
