Elk tijdperk kent zo zijn eigen gezondheidsregels. Zo gaf in de jaren vijftig bijna elke ouder een lepel levertraan aan zijn kind. Hoppa, voor de weerstand! Tegenwoordig krijgt deze olie minder de aandacht en maakt visolie zijn opmars als alternatief. Maar wat is nu eigenlijk het verschil?
Gezonde voeding is altijd de basis, maar soms snakt je lichaam naar een beetje extra. En dat ‘beetje’ extra, kan zomaar vitamine D of omega 3-vetzuren zijn. Je lijf maakt een sprong van plezier door al deze vitaminen en vetzuren en een vastgesteld tekort kan zorgen voor klachten. En daar komen onder andere levertraan en visolie om de hoek kijken.
Levertraan: op het menu in de jaren vijftig
Levertraan is een dierlijke olie die wordt gewonnen uit de lever van kabeljauw en andere vissen uit de kabeljauw-familie. Deze olie stond in de jaren vijftig bij menig gezin in de keukenkast. ‘Elke dag een lepeltje voor een goede weerstand’ – veel kinderen uit die tijd weten het maar al te goed. Iedereen herinnert zich tegelijkertijd ook de smaak van levertraan en kneep het liefst de neus dicht voordat het naar binnen werd gegoten (gelukkig valt dit inmiddels mee). En sinds vitamine D wordt toegevoegd aan producten als margarine, is levertraan meer naar de achtergrond verdwenen.
Visolie: het huidige alternatief voor vis
De ‘gewone’ visoliecapsules worden wel nog steeds veel geslikt. Zeker mensen die geen vis willen of kunnen eten, doen er goed aan om producten die zijn verrijkt met visolie of visoliecapsules te gebruiken. De Gezondheidsraad adviseert volwassenen om 200 milligram omega 3-vetzuren per dag uit vis binnen te krijgen, omdat deze vetzuren je beschermen tegen hart- en vaatziekten en het risico verkleinen om te sterven aan deze ziektes. Door één keer per week een portie vis te eten, het liefst vette vis als haring, makreel en zalm, haal je deze norm.
Vitamine A, D en omega 3-vetzuren
Levertraan is dus een visolie, maar niet elke visolie is levertraan. Dat is verschil nummer één. En die levertraan was lang zo gek nog niet, zeggen steeds meer artsen en wetenschappers. Daarmee komen we bij het grootste verschil: waar visolie vooral bekend staat om de visvetzuren DHA en EPA, bevat levertraan ook vitamine A en D. Levertraan bevat ook de omega 3-vetzuren DHA en EPA, maar check wel even de verpakking voor de hoeveelheid.
Zwanger? Let op
Het Voedingscentrum waarschuwt wel dat te veel vitamine A tijdens de zwangerschap de kans verhoogt op aangeboren afwijkingen. Als je zwanger bent, is dan ook het advies om geen supplementen te slikken met vitamine A, en om geen lever(producten) te eten. Overigens ligt het veilige niveau voor vitamine A voor volwassenen op 3 duizend microgram per dag; de meeste vrouwen krijgen minder dan 1200 microgram per dag binnen.
Goed, visolie wordt dus specifiek gebruikt voor de omega 3-vetzuren en levertraan zowel voor vitamine D als de gezonde vetzuren. Wat te doen? Vis en een gezond portie zonlicht hebben altijd de voorkeur boven supplementen. Maar een supplement kan een aanvulling zijn als je een vastgesteld tekort hebt, zeker als je geen vis eet of behoort tot de risicogroepen voor een vitamine D-tekort. Wil je een supplement slikken? Overleg dan met de huisarts of een diëtist.
