Nog voor Nederland massaal ten prooi viel aan een burn-out, was daar Carien Karsten al. Deze psychotherapeut en coach zet zich al sinds de jaren negentig in voor het vinden van een gezondere balans tussen werken en privé en zet daarbij hoog in op stresspreventie. Met ons deelt ze haar tips voor een slanke lijn, meer energie en een gelukkiger leven.
Gouden tips heb je nooit genoeg. Daarom vragen wij aan boegbeelden wat hun best bewaarde geheimen zijn. Van een eyeopener die ze ooit hebben opgeduikeld tot een inzicht dat ze vanuit de wetenschap toepassen. Dit keer deelt Carien Karsten, psychotherapeut, coach en schrijver van talrijke boeken, waaronder Uit je angst, in je kracht en het werkboek Uit je burnout, haar tips voor een gezonder leven:
1. Verminder stress en val af
“Stress kan ervoor zorgen dat je dikker wordt. Sommige mensen vallen in eerste instantie wel af, maar daarna neemt het gewicht toe. Stress onderdrukt namelijk de spijsvertering. Oftewel, eten verteren heeft geen prioriteit als je moet vechten of vluchten. Het stresshormoon cortisol, dat toeneemt als stress aanhoudt, kan ervoor zorgen dat je lichaamscellen insuline niet goed opnemen. De brandstof glucose, een leverancier van energie, wordt in plaats van gebruikt opgeslagen in het buikvet. Mijn tip om stress te verminderen: doe drie keer per dag gedurende drie minuten een simpele ademhalingsoefening, waarbij je de uitademing langer maakt dan de inademing. Je zult zien, dát gaat effect hebben op je gewicht.”
2. Investeer in je eigen energiemanagement
“Wat geeft je energie? Maak eens een lijstje van vijf dingen die je zowel in je werk als thuis energie geven. En, doe hetzelfde voor energienemers. Denk niet alleen aan emotionele of mentale energiegevers of -nemers, maar ook: wat kost je lichamelijk veel moeite? Of: wat geeft je leven zin, wat is voor jou van waarde? Als je dat in kaart hebt, kun je kijken hoe je patronen kan veranderen. Wat kun je bijvoorbeeld laten toenemen op fysiek vlak? Of: wat kun je verminderen op emotioneel gebied? Laat ik een concreet voorbeeld geven: stel dat je collega een energievreter is, die al aan het begin van de dag je van het werk houdt door verhalen op te houden over privéstress. Zeg dan tegen de collega dat je daar last van hebt, dat het je frustreert en dat je graag op een ander tijdstip over haar zorgen wilt praten. Maar eerst de computer aan!”
3. Geef je kind richting
“In mijn laatste boek, Minder druk, kreeg ik door interviews met jongeren tussen de 15 en 25 inzicht in de druk waaronder ze staan. Niet alleen de druk die ze voelen vanuit ouders en school, maar vooral de druk die ze op zichzelf uitoefenen om te presteren. Omdat het altijd beter kan, zijn jongeren in voortdurende competitie met zichzelf. Ze krijgen vaak van hun ouders de boodschap dat ze kunnen kiezen wat ze willen, als ze maar gelukkig zijn. Maar ze weten niet wat ze moeten kiezen en voelen zich ook vaak helemaal niet gelukkig. Door sociale media krijgen ze nogal eens het idee dat de ander het veel beter voor elkaar heeft. Dat versterkt het ‘loser-gevoel’. Praat met je zoon of dochter en geef ook advies over wat bij hem of haar past. En let op, je kind hoeft geen verbeterde versie van jezelf te zijn.”
4. Een slechte slaper? Lees iets saais!
“Veel mensen hebben slaapproblemen; zelf ben ik ook een slechte slaper. Daardoor verdiep ik me altijd in onderzoek naar gezonde slaap. Daaruit blijkt dat vrijwel iedereen zeven tot acht uur slaap nodig heeft en dat alcohol je slaap verstoort. Je slaapt niet zo diep, wordt rond half twee wakker en ook je droomslaap aan het einde van de nacht is korter. Het is helemaal desastreus als je een belonend ritueel koppelt aan ’s nachts wakker worden: even op je mobiel kijken, een filmpje zien, de koelkast plunderen. Doe je zoiets, dan word je geheid iedere nacht wakker. Dus ben je een slechte slaper? Ga dan liever een saai boek of tijdschrift lezen.”
5. Visualiseer pijn weg
“Stel dat je beste vriendin een afspraak afzegt. Ze komt bijvoorbeeld niet op je verjaardag, omdat ze het te koud vindt of zich niet zo lekker voelt. Is het dan zo dat ze niet om je geeft of dat je niet belangrijk voor haar bent? Is het echt zo dat ze je afwijst? De interpretatie dat de ander je slecht gezind is, doet pijn. Die pijn kun je verminderen door te denken: ze wijst me niet af, maar kiest voor zichzelf. De pijn die het dan toch doet, kun je verminderen door visualisatie. Je zet in je verbeelding je vriendin en haar vermeende afwijzing op een herfstblad in een snelstromende rivier. Je kijkt het blad na totdat het geheel verdwenen is. Daar gaat je pijn!”
6. Luister naar jezelf
“Een nieuwe baan, een nieuwe liefde of een mooie vakantie brengen altijd een hoop verwachtingen met zich mee. In het begin zijn we vaak super positief gestemd, omdat je je vooral laat leiden door de fantasieën in je hoofd. Je bedenkt zelf wat deze nieuwe stap, dit avontuur, allemaal kan worden; wat het je oplevert. Soms sta je er dan niet bij stil dat je in die nieuwe baan bijvoorbeeld ook altijd bereikbaar moet zijn, waardoor het plezier in je werk snel afneemt. Of dat die nieuwe vriend die er wel leuk uitziet, behoorlijk slecht omgaat met jouw behoeftes. Of dat je van een stedentripje maar bar weinig uitrust, omdat het te veel prikkels geeft. Goed voor jezelf zorgen, betekent je verwachtingen afstemmen op je zelfkennis: op wie je bent, welke talenten je hebt en wat je behoeftes zijn. Op die manier sta je gelukkiger in het leven.”
