Luisteren naar je lichaam: het klinkt zo eenvoudig, maar toch doen we het allemaal veel te weinig. Gevolg is dat we pas in actie komen als het te laat is en we al ziek zijn. Een bodyscan kan je helpen om tijdig naar het verhaal van je lichaam te luisteren en kleine signalen op te pikken. Hoe ga je te werk?
Bij een bodyscan focus je je liggend op wat er gebeurt in je lichaam. Het leert je stil te staan bij wat je voelt. Maar is het ook belangrijk dat het je helpt te ontspannen? “Dat is geen doel op zich,” zegt psychiater Edel Maex. “Het primaire doel is het contact met je lichaam herstellen. Je ligt inderdaad stil tijdens een bodyscan, maar dat zegt natuurlijk helemaal niets. Onder de oppervlakte gebeurt er dan vaak juist heel veel. Als je drie kwartier stilligt, begint je geest nogal eens te protesteren: kom aan, wat ligt je nu hier stil, heb je niets beters te doen? Dus dat hoeft niet per se tot ontspanning te leiden.”
Een goede bodyscan prop je niet even tussendoor in een veel te volle agenda. Het kost je algauw drie kwartier. Moet je echt elke dag drie kwartier zo’n bodyscan doen? Maex: “Ik gebruik liever niet het woordje ‘moeten’. Als het goed is, heb je na verloop van tijd de relatie met je lichaam hersteld en dan hoef je niet elke keer te gaan liggen voor een uitgebreide bodyscan. Dan gebeurt dat gedurende de dag vanzelf even. Discipline is soms nodig om je te helpen te doen wat je graag doet. Als een bodyscan voor jou goed voelt, dan ga je er automatisch naar verlangen. Is dat niet zo? Dan is dit misschien niet jouw manier.
Stoppen met moeten
Maar met dat moeten, dáár moeten we eigenlijk mee stoppen. Veel mensen gaan tot het uiterste. Na de bodyscan gaan we aan de slag met grensoefeningen. Deze oefeningen, die veelal uit de yoga komen, helpen je bewust te worden van de grenzen van je lichaam. Mensen willen ze graag ‘goed’ doen. De vraag is dan: wat is goed? Goed in dit opzicht is de oefening volbrengen met respect voor je grenzen, want over grenzen gaan kan heel gevaarlijk zijn.” Soms moet je toch ook over grenzen gaan om te weten waar ze liggen? “Haha, dat hoor ik vaak. Maar als je door de politie geflitst wordt vanwege een snelheidsovertreding, denk ik niet dat je de discussie gaat winnen als je uitlegt dat je eerst de maximumsnelheid moet overschrijden om te weten waar die ligt. Nee, je moet gewoon de snelheidswijzer van je auto in de gaten houden en zo is het in het echte leven ook.”
Zo doe je een bodyscan
Een bodyscan kun je gewoon thuis doen, liggend op je bank of op je bed. Dit is goed om in je achterhoofd te houden:
- Je moet niet per se iets ‘voelen’ als je een bodyscan doet. Het mag.
- Wat je voelt is niet goed of fout. Het is er gewoon en het is genoeg om dat op te merken.
- Gebruik de inademing om je aandacht te vestigen op een bepaald lichaamsonderdeel, houd die aandacht een tijdje vast en laat hem op een uitademing weer los.
Psychiater Edel Maex stelt echter wel dat veel mensen het prettig vinden om begeleiding te krijgen. “Je kunt online diverse audiofragmenten beluisteren die je daarbij helpen.”
Op youtube.com kun je de bodyscan ingesproken door Edel Maex beluisteren. We vatten hem hier even voor je samen:
- Zoek een rustige plek uit
- Ga liggen
- Sluit je ogen
- Wat draag je mee? Parkeer dat even
- Je mag voelen dat je gedragen wordt
- Doe niets. Je mag er gewoon zijn
- Je gedachtenstroom gaat vanbinnen gewoon door
- Observeer dit zonder er iets mee te willen
- Ga naar je ademhaling zonder deze te sturen
- Volg je eigen ademhaling
- Voel je buik opbollen en weer zakken
- Oordeel niet
- Je kunt het niet goed of fout doen
- Ga met je aandacht naar je linkervoet
- Verplaats je ademhaling daarheen
- Adem uit
- Verleg je aandacht van je voet naar je hele linkerbeen
- Adem in
- Laat los en verplaats je aandacht naar het volgende lichaamsdeel
Ga zo door met je rechtervoet, rechterbeen, linkerarm en -schouder, rechterarm en -schouder, en je hoofd en rug. Je rondt af door even ‘niets’ te doen, alleen te ademen.
