Gevoeliger zijn voor omgevingsprikkels en meer tijd nodig hebben om deze prikkels te verwerken en om ervan te herstellen. Dat is hoogsensitiviteit in een notendop. Maar: hoe kun je hier nu het beste mee omgaan? Deze vraag stelden wij op Facebook en de tips van ervaringsdeskundigen stroomden binnen.
1. Weet wanneer je overprikkeld bent
Floor: “Weet wanneer je overprikkeld bent. Dat vraagt vaak om even stilstaan, buiten wandelen en over jezelf en je eigen mechanismes nadenken. Herken wat je zegt en doet op de momenten dat je overprikkeld bent. Wat gebeurt er met je lijf en je hoofd? Accepteer vervolgens dat het zo is. Je hoeft het niet meteen te veranderen. Het gaat erom dat je herkent wanneer je hoofd vol wordt en weet wat je dan doet en zegt. Probeer hier zonder oordeel naar te kijken. Kies daarna hoe je ermee om wilt gaan en ga dat ook doen. Maak de stapjes klein, concreet en vlieg hulp in. Hierdoor ga je inzien dat je in alle situaties een keuze hebt hoe je met je gevoeligheid omgaat.”
2. Kom uit je hoofd en in je lijf
Ellen: “Als hoogsensitief persoon staan je zintuigen als het ware extra ‘open’. Je bent vaak gevoelig voor geluid, geuren, smaak et cetera. Dat kan soms overweldigend zijn. Veel hoogsensitieve mensen gaan daarom vaak ‘in hun hoofd’ zitten. Daardoor kun je je afwezig voelen, afgesloten van de omgeving en niet echt lekker in je lijf. Wat enorm helpt om je gedachten tot rust te brengen en je gevoeligere zenuwstelsel te kalmeren, is dagelijkse meditatie. Dat hoeft niet in een yogaschool of dure meditatieles. Neem dagelijks, bijvoorbeeld als je wakker wordt even vijf minuten om in te checken bij jezelf. Sluit je ogen, voel je voeten op de grond en vraag jezelf: Hoe voel ik me vandaag? Hoe voelt mijn lijf? Voel ik ergens spanning? Neem dan een paar bewuste ademhalingen vanuit je buik. Bewust ademhalen vanuit je buik activeert de Nervus Vagus, een zenuw die vanuit je buik naar je hersenen loopt. Hiermee activeer je je parasympathische zenuwstelsel, wat je hele lijf tot rust brengt en je hartslag omlaag. Je gaat uit je hoofd en in je lijf.”
3. Zorg voor structuur
Femke: “Mijn dochter is hoogsensitief. Wat voor haar heel belangrijk is, is structuur. Dat geeft rust. We proberen daarom zoveel mogelijk een vaste dagindeling aan te houden. Dat betekent dat we iedere dag op ongeveer dezelfde tijd eten, mijn dochter op dezelfde tijd gaat slapen en op dezelfde tijd opstaat. Ook in de weekenden en tijdens de vakanties. Misschien werkt het voor jou ook.”
4. Ontdek wat hoogsensitiviteit voor jou betekent
Emmy: “De eerste stap is inzien dat je hoogsensitief bent en ontdekken wat dat voor jou betekent. Iedereen ervaart het anders en iedereen heeft dan ook bij iets anders baat. Vind uit wat je precies energie kost en hoe je daar het beste mee om kunt gaan. Focus je ook op de positieve punten die je uit je gevoeligheid kunt halen.”
5. Leer je lichaam beter kennen
Desiree: “Met een intensieve solistische sport zoals crossfit kun je je lichaam beter leren kennen zonder dat anderen zich met je bemoeien. Ga na hoe een beweging voelt en het verleggen van grenzen in je lichaam als je zelf het initiatief neemt. Je zult verrast zijn hoeveel meer je kunt dan je dacht. Dat versterkt je zelfbeeld alleen maar.”
6. Breng energiegevers en –slurpers in kaart
Marieke: “Probeer in kaart te brengen wat energie kost en wat energie geeft. Dit voel ik vooral. Soms laat ik dingen schieten, omdat ik weet dat het mij meer energie geeft om een afspraak te verzetten of thuis te blijven. Als ervaringsdeskundige weet ik dat het zorgen voor anderen vaak vooraan staat in je prioriteitenlijst, terwijl je jezelf dan vergeet. Door vaker stil te staan bij mijn eigen behoeftes en daar gehoor aan te geven, ben ik meer in balans en kan ik beter voor anderen zorgen. Jezelf op nummer één zetten is best een uitdaging.”
7. Ga niet mee in de gevoelens of emoties van anderen
Olga: “Als je hoogsensitief bent, pik je de omgevingssfeer sneller op. Je voelt de gevoelens van anderen snel aan. Dat kan overweldigend zijn, vooral als je veel spanning of verdriet opmerkt. Het helpt om vast te houden aan de gedachte dat het de gevoelens of emoties van de ander zijn, niet jouw beleving. Probeer er niet in mee te gaan, neem het waar en laat los. Als je de ballast van iedereen gaat meesjouwen, word je doodmoe. Soms betekent het dat je letterlijk even afstand van iemand moet nemen als het niet goed voelt. Soms geeft jezelf even afzonderen weer lucht. Als hoogsensitief persoon pik je nu eenmaal veel op en dat kan belastend zijn, maar ook heel nuttig. Het helpt je misschien om te anticiperen op situaties die zich mogelijk gaan ontwikkelen en die jij allang ziet aankomen.”
8. Besef dat iedereen gelijk is
Suze: “De belangrijkste tip die ik kan meegeven is dat iedereen gelijk is, maar niet hetzelfde. Zo kun je je nooit kleiner voelen dan een ander. En daar hebben HSP’ers nogal vaak last van. Ze maken zich piepklein en vinden zichzelf wel eens te min. Maar dit kan niet, want we komen van dezelfde bron en zijn allemaal evenveel waard. Altijd. Als je dat weet, kan dat enorme rust geven. Je bent immers goed zoals je bent.”
9. Leer beter omgaan met stress
Suzanne: “Voor hoogsensitieve mensen is het belangrijk om op een gezonde manier te leren omgaan stress. Leer je eigen grenzen kennen, zoek ontspanning en probeer wat egoïstischer te worden. Dat laatste is belangrijk omdat je misschien niet altijd even hard mee kunt lopen in het leven als je zou willen of wat je denkt dat normaal is. Als je hoogsensitief bent, is je zenuwstelsel wat gevoeliger dan gemiddeld, waardoor je sneller overbelast raakt door stress en overprikkeling. Wat ik zelf doe om opgebouwde stress te ontladen is sporten. Ook helpt het om diep adem te halen, dat heeft direct invloed op je parasympathische zenuwstelsel.”
10. Houd je avonden leeg
Aline: “Ik ben hoogsensitief en mijn zoon van acht ook. Om te voorkomen dat we allebei steeds over onze grenzen gaan, houden we onze avonden zo leeg mogelijk. Een dag op werk en op school geeft al voldoende prikkels. Doordeweekse avonden gebruiken we om tot rust te komen en op te laden voor de volgende dag.”
11. Deel je gevoelens
Ellen: “Als je hoogsensitief bent, heb je vaak de neiging gedachtes en gevoelens op te kroppen. Je wilt niemand tot last zijn en voelt je vaak een beetje ‘raar’. Het kan heel veel verschil maken door over gevoelens en gedachtes te praten; deel wat je meemaakt. Door te delen, verliest het zijn gewicht en neem je iemand anders mee in je ervaringswereld. Dat kan juist veel verbinding en begrip tot stand brengen, want iemand anders heeft juist vaak veel respect en waardering voor zo’n ‘rijk gevoelsleven’. Het werk juist heel inspirerend!”
Is je kind hooggevoelig? In Hoogsensitief opvoeden en Vurig sensitief opvoeden vind je concrete handvatten om de talenten van je kind tot bloei te laten komen en op een positieve manier met hem of haar om te gaan.
