Jaloers zijn, het is geen mooie emotie. En als je jaloers bent op iemands slanke figuur, nieuwe baan of droomvakantie, houd je dat snel voor je. Het is een teken van onzekerheid en zwakte. Jaloers zijn, nee hoor … Jij niet! Of stiekem toch best vaak? Waar komt dat jaloerse gevoel vandaan?
We legden de emotie jaloezie voor aan psychotherapeut en mindfulnesstrainer Tine van Ingelgem. Ze onthulde zeven geheimen over jaloezie – waar komt het vandaan en wat kun je ertegen doen?
1. Jaloezie heeft veel te maken met eigenwaarde
“Als iemand iets heeft dat je zelf graag zou willen en waarvan je het gevoel hebt dat je het niet kunt krijgen, verschijnt jaloezie op het toneel. De ander heeft iets wat voor jou als belangrijk en waardevol voelt en je hebt niet het gevoel of vertrouwen dat je dit zelf kunt krijgen.”
2. Jaloezie zegt iets over je eigen verlangens
“Je kunt jaloers zijn op iemand kwaliteiten, status, bezit, resultaten, uiterlijk en uitstraling. Het is belangrijk om te beseffen dat de kern van deze emotie in jezelf ligt en niets te maken heeft met de ander. Hetgene wat de ander heeft, raakt een gevoelige snaar bij jou. Het gaat om een tekort, behoefte of verlangen dat diep in je verscholen ligt. De situatie of persoon die je jaloers maakt, raakt dit verlangen.”
3. Mensen met een laag zelfbeeld zijn eerder jaloers
“Mensen met een laag zelfbeeld hebben sneller het gevoel dat de ander iets heeft dat zij niet kunnen hebben. Ze vergelijken zich eerder met anderen en merken dus sneller dingen op die ze zelf niet hebben. Iemand met meer eigenwaarde zoekt minder naar bevestiging buiten zichzelf. En heeft meer het besef de moeite waard te zijn, los van wat anderen doen of denken.”
4. Jaloezie is een gezonde emotie
“Jaloezie is een natuurlijke en gezonde emotie, waar net zoals de andere emoties niets mis mee is. Wat deze emotie moeilijk maakt, is dat we denken dat het niet oké is en het proberen te verstoppen voor anderen en onszelf. Maar hoe meer je je er tegen verzet, hoe erger het wordt. Als we ons gevoel van jaloezie niet erkennen en er geen verantwoordelijkheid voor nemen, zoekt het vaak een uitweg via woede en destructief gedrag richting de persoon waar je jaloers op bent. Je kent hem of haar slechte eigenschappen toe vanuit een gevoel: ‘Als ik het niet kan hebben, dan jij ook niet!’ Dit gedrag zorgt ervoor dat je niet kijkt naar je onderliggende behoeften die tot dit gevoel leiden. Je behoeften blijven dan ongezien en onvervuld en je raakt nog verder van jezelf verwijderd.”
5. Jaloezie is niet per se onredelijk
Is jaloezie altijd een onredelijke emotie? Nee. Soms is er daadwerkelijk een aanleiding voor. Bijvoorbeeld als je partner is vreemdgegaan of een collega een promotie krijgt die jij ook graag wil. Deze jaloezie wordt rationele jaloezie genoemd, en het leidt tot verdriet en teleurstelling. Bij irrationele jaloezie is de reactie extreem in verhouding met de aanleiding. Bijvoorbeeld als je partner in gesprek is met een andere man of vrouw. Door irrationele jaloezie ontstaat geen verdriet, maar eerder woede.
6. Jaloezie zorgt voor angst
“Door jaloezie verkeren we in een moment van angst. Ons stress-systeem wordt geactiveerd. Zeker wanneer de jaloezie irrationeel is, gaat het gepaard met ingebeelde doemscenario’s, piekergedachten, innerlijke spanning en andere gevoelens zoals angst en woede. Daarnaast zorgt jaloezie voor spanningen in de relatie met de betrokken personen, wat weer voor extra stress zorgt.”
7. Jaloezie bestrijd je door zelfonderzoek
“De beste manier om om te gaan met jaloezie, is door te luisteren naar de bron. Wat zijn de onderliggende tekorten, verlangens en behoeften. Sta jezelf toe om jaloers te zijn, dat is oké. Jaloezie kan een emotie zijn die je in contact brengt met datgene wat nog mist in je leven. Wat in je leven kan nog extra aandacht krijgen en groeien? Probeer jezelf niet te veel vergelijken, maar richt in plaats daarvan je blik naar binnen en stel jezelf de vragen: Op welk aspect van de ander ben ik jaloers?, Welke behoefte ligt hierachter?, Hoe zou ik dit aspect graag zelf in mijn leven brengen?, Welke concrete stappen moet ik daarvoor zetten?”
