Zondagnacht wakker liggen, omdat je maandag moet werken. Naar je werk kijken en denken: waar doe ik het voor? Dromen van heel ander werk, maar toch de stap niet durven nemen? Baukelien van Minnen is van De Buitenboordmoter, een beweging die het huidige arbeidssysteem op de schop wil gooien, omdat het hopeloos ouderwets is. “Veel mensen zitten in een gouden kooi, ze vinden hun werk niet meer leuk, maar verdienen te goed om weg te gaan.”
Als je bedenkt dat je dagelijks meer tijd met je collega’s doorbrengt dan met je partner of (deze is uit eigen ervaring) later op de verjaardag van je kind komt, omdat je die werkafspraak niet kon verzetten, dan besef je: mijn werk ‘kost’ me elke dag een dag van mijn leven, dus het kan maar beter waardevol zijn. We leven in een tijd waar mensen burn-out raken, buitenspel staan omdat ze het tempo niet aankunnen. Waar velen van ons geen voldoening vinden in werk dat niet echt van waarde is, maar toch niet iets anders durven gaan doen. Of waar mensen niet eens worden aangenomen omdat ze bepaalde diploma’s niet hebben of simpelweg te oud bevonden worden. Tegelijkertijd zijn er in het hele land schreeuwende personeelstekorten. Dat moet veranderen, aldus de mensen van De Buitenboordmotor. Zij willen toe naar een nieuw arbeidssysteem.
Wat is er mis met onze arbeidsmarkt?
“Onze arbeidsmarkt stamt uit de industriële revolutie. Letterlijk. Het komt uit een tijd waarin je als jongere werd opgeleid voor een bepaald vak waarin je tot je pensioen bleef werken. Het gaat ervan uit dat je na je dertigste niets nieuws meer hoeft te leren en niet kunt en wilt veranderen. Alsof je interesses en drijfveren altijd hetzelfde blijven. Op deze ideeën zijn veel opleidingen en bedrijven ingericht. Alsof je als mens na twintig jaar werken in een commercieel bedrijf niet zou willen of kunnen werken in de sociale sector. Of andersom natuurlijk”, zegt Baukelien van Minnen.
Waarom leidt dit tot een gebroken samenleving?
“Werk is belangrijk voor ons als mens. Het geeft je een gevoel van eigenwaarde, het is je geld en inkomen, je sociale netwerk en helpt je je te ontwikkelen. Als je dat niet meer hebt, heeft dat direct gevolgen voor je gevoel van eigenwaarde. Helaas gebeurt het overal dat mensen aan de kant komen te staan. Denk aan mensen van 55-plus die werk zoeken, maar nooit worden uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek. Hoezo? Omdat er wordt gescreend op leeftijd, alleen gekeken wordt naar ervaring of diploma’s en niet naar wat iemand echt kan en wil.
“Het is toch raar dat als je na 15 jaar werken in het bedrijfsleven wilt overstappen naar de zorg, dat bijna onmogelijk is? Weinig mensen hebben de luxe om ontslag te nemen, zelf hun opleiding te betalen en zelf in te stromen met de kans dat het ze niet lukt. Daarom blijven zoveel mensen zitten waar ze zitten. Zelfs als ze niet gelukkig zijn in hun werk, het gevoel hebben dat ze vastzitten of zich nutteloos voelen. Zij willen wel veranderen, maar er moet wel een alternatief zijn.”
Wat beïnvloedt ons werkgeluk?
“Werkgeluk is natuurlijk voor ieder mens verschillend, maar ik denk dat ieder mens waarde wil toevoegen en zich nuttig wil voelen. Maar wat ‘waarde’ precies is, kan veranderen in je leven. Ik werkte altijd in commerciële functies, heel resultaatgericht. Maar ik merk nu dat ik veel meer werk wil doen dat draait om zingeving en maatschappelijke betrokkenheid. Dat geeft mij nu energie en een gevoel van zingeving.”
“Er zijn veel mensen die letterlijk ziek worden van hun werk, door de stress. Of ze ervaren juist het ontbreken van elk soort van uitdaging. Ook zitten veel mensen in een gouden kooi, ze vinden hun werk niet meer leuk, maar verdienen te goed om weg te gaan. Veertig procent van de mensen voelt zich niet altijd betrokken bij hun werkgever, blijkt uit een rapport van McKinsey. Toch veranderen ze niet van baan. En dat is logisch, want je krijgt vaak negatieve prikkels als je wilt veranderen.”
Tijd voor actie
“Ja! De Buitenboordmotor is een organisatie met een grote missie. Met de meer dan vierhonderd werkgevers en opleiders in ons netwerk leren we hoe het wel kan, door in proeftuinen mensen via een ‘loopbrug’ te begeleiden van baan naar baan.. En die ervaringen delen we met iedereen, ook in Den Haag. We willen alle partijen verbinden door te laten zien dat we echt met elkaar kunnen veranderen, want dit werkt alleen als we allemaal belangenoverstijgend samenwerken.”
“Met het netwerk van De Buitenboordmotor brachten we veertien systeemhobbels in kaart die ervoor zorgen dat mensen vastlopen bij het overstappen van baan naar baan. We hebben inmiddels meer dan honderd overstappers over de ‘loopbrug’ laten gaan, vaak naar een andere sector.”
De kracht van de Buitenboordmotor
“Bij de Buitenboordmotor zijn we doeners en verbinders. Door onderzoek, door te kijken naar het buitenland en het in de praktijk te ontdekken, weten we nu precies waar die hobbels zitten. We werken samen met werkgevers, sociale partners, opleiders en overheid. Want we moeten allemaal tegelijkertijd een stap naar voren zetten. Je kunt niet het systeem veranderen door één probleem op te lossen, het is belangrijk de hobbels tegelijk aan te pakken.”
“We hebben bijvoorbeeld een vrouw begeleid die vanuit het bedrijfsleven een overstap overwoog naar een baan als verpleegkundige. Een diepgekoesterde wens die ze jarenlang in de koelkast had gezet omdat ze kostwinner was. Haar werkgever liet haar meedoen in onze proeftuin en faciliteerde haar oriëntatiefase waardoor ze een bewuste keuze kon maken. Ze kon de val in salaris tijdens de opleiding opvangen doordat haar werkgever haar een aanvulling op haar loon gaf en doordat het ziekenhuis haar een salaris betaalde waarin ook haar (andere) ervaring meewoog. Het laat zien dat als werkgevers samen de mens centraal zetten, er een hoop kan.”
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
