Haring met uitjes, met zuur, in partjes of gewoon direct eten vanaf de staart. Zoute haring is zo verweven met onze eetcultuur dat je alles ervan denkt te weten. Inderdaad … denkt. Want waarom eten we uitjes bij haring? Is haring wel zo gezond? (Ja en nee!) En waarom zijn twee haringen op een dag te veel van het goede? Ontdek nu de best bewaarde geheimen over deze vette vis.
Toeristen in Nederland laten zich graag fotograferen als ze haring eten bij een haringkraam. Na een hap verdwijnt die haring best vaak in een snelle beweging zo de afvalbak in – waar dan weer dolenthousiaste vogels omheen zwermen. Het leert ons twee dingen. Eén: de smaak van zoute haring moet je leren waarderen. Twee: Nederlanders hebben dat kunstje goed onder knie. Maar dacht je alles te weten over haring en haring eten? Test je kennis over deze nationale lekkernij.
Geheim 1: Haring is gezond en ongezond
Haring in het land, dokter aan de kant, is de gevleugelde uitspraak. Waar? Ja en nee: haring bevat de ultragezonde omega 3-vetzuren. Zeer belangrijke essentiële vetzuren waar veel Nederlanders een tekort aan hebben. Daarnaast bevat haring allerlei vitamines en mineralen. Maar deze vis is niet voor niets bekend onder de term ‘zoute haring’; haring wordt bewaard in zout waarin natrium zit. Veel natrium! En dit is niet goed voor je nieren, hart en vaten. Volgens het Voedingscentrum mag je per dag 1,5 gram natrium binnenkrijgen. Als je een normale gezouten haring eet, zit je al op 1 gram. Zoute haringen zijn dus prima vanwege hun vet, maar minder goed vanwege het zoutgehalte. Eén zoute haring eten, kan geen kwaad. Maar met twee achter elkaar eet je echt te veel zout.
Geheim 2: Een zoute haring is niet rauw
Denk je dat zoute haring hetzelfde is als rauwe haring? Nope. Zoute haring is wel degelijk bereid, alleen niet gekookt of gebakken. Haring wordt na de vangst in het zout gelegd, zodat hij bewaard kan worden. Deze bewaartechniek is ontstaan in de veertiende eeuw. Het probleem met haring is namelijk zijn houdbaarheid. Een haring bestaat uit 15 tot 25 procent vet. In de lucht oxideert haring snel en dat maakt hem vies en ranzig. Een haring moet je vangen en eten. Dat was voor de vissers in de veertiende eeuw een probleem, totdat zij het haring ‘kaken’ ontdekten. Ze sneden de kieuwen en de ingewanden uit de haring en legden hem in het zout – de vis bleef zo houdbaar en kon bewaard en verhandeld worden. Het was de start van de zeer lucratieve Hollandse haringhandel en werd dé manier hoe wij haring eten.
Geheim 3: Uitjes horen bij de haring
Verse, gesnipperde ui is niet weg te denken bij zoute haring. De oorsprong van die uitjes bij haring ligt in het zouten. Naarmate de gekaakte haring langer in het houten vat zat met zout, werd de smaak steeds zouter. En na een jaar smaakte de haring zo zout dat hij bijna niet meer te eten was. Om die zoutsmaak te verhullen, serveerde men er ui of zuur (zure bommen!) bij. Het is ook de reden dat we haring traditiegetrouw bij de staart pakken, zo kunnen we hem nog even lekker door de uitjes vegen.
Geheim 4: Hollandse Nieuwe is geen gewone haring
Eet je een maatjesharing, Hollandse Nieuwe of ‘gewoon’ een haring? Er is wel degelijk een verschil. De Hollandse Nieuwe wordt alleen gevangen van mei tot juli. Het is daarom een ‘keurmerk’ voor de versheid van de vis. Na september verliest de Hollandse Nieuwe die naam en wordt het een maatjesharing, wat hem natuurlijk niet minder lekker maakt. Het haringseizoen start elk jaar met de traditionele veiling van het eerste vaatje, waarvan de opbrengst naar een goed doel gaat. De haring die de keuring niet haalt, eindigt als gerookte haring of rolmops – die opgerolde, zure haring in een pot.
Geheim 5: Zoute haring wordt eerst ingevroren
Ook de haring die in het begin van het seizoen gegeten wordt, is eerst ingevroren. Het is namelijk wettelijk verplicht alle haring voor consumptie in te vriezen. Dit wordt gedaan om haringworm te bestrijden – een parasiet die onze maag- of darmwand kan beschadigen.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Ook leuk: neem een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
