Er is geen feest met zo’n rijk snoepaanbod als Sinterklaas. Rondom de verjaardag van deze oude baas kun je je vol eten aan kruidnoten, marsepein en chocoladeletters. Om de keuze voor het schap voortaan íets makkelijker te maken, namen wij taaitaai en speculaas onder de loep. Welke is het gezondst, goedkoopst en meest duurzaam?
De bekendste sintkoeken zijn zonder twijfel taaitaai en speculaas. Al lang eten we deze lekkernijen in ons land. Zo schijnt de eerste taaitaai gemaakt te zijn in de tijd van de Germanen. Tijdens Germaanse winterfeesten offerden ze deze taaie koeken, meestal in de vorm van dieren, aan de goden. Tegenwoordig wordt taaitaai vooral gegeten rondom Sinterklaas en lijken de koeken op sint en piet.
Speculaas is het hele jaar door te koop. De specerijen die voor deze koek worden gebruikt, kwamen in de Gouden Eeuw naar ons kikkerlandje. Speculaas was in die tijd een luxeproduct, omdat de kruiden erg prijzig waren. Over de oorsprong van de naam zijn veel speculaties. Waarschijnlijk heeft het iets te maken met onze Goedheiligman. Er wordt gezegd dat de naam een verbastering is van ‘Spectator’: hij die alles ziet. Een andere uitleg is dat het een mix is van twee woorden; spek (Vlaams voor suikerwerk) en klaas (afkorting van Sinterklaas).
Wat is goedkoper?
Ga je naar de supermarkt voor speculaas, dan is de kans groot dat je overvallen wordt door keuzestress. Wij kiezen daarom voor simpel en laten de gevulde speculaas en andere varianten in het schap liggen. Bij Albert Heijn koop je van het eigen merk veel speculaas (400 gram) voor weinig (€0,41). Ook bij Aldi hoef je niet diep in de buidel te tasten: 500 gram speculaas kost nog geen euro. Eet je liever een taaiere koek? Albert Heijn verkoopt 350 gram taaitaai van het eigen merk voor €0,89. Aldi biedt een grotere zak, 500 gram, voor €1,39 aan.
Winnaar: Deze Hollandse koeken hebben een fijne prijs. Voor speculaas betaal je net iets minder en is dus de winnaar.
Wat is gezonder?
Voor alle sinterklaassnacks geldt: ze zijn lekker, maar niet gezond. Daar is iedereen (inclusief Sinterklaas) het over eens. Maar wat kun je beter snoepen: een speculaas (12 gram) of een taaitaai (14 gram)?
• Calorieën: 57 kcal in speculaas, 49 kcal in taaitaai
• Vet: 2,5 gram in speculaas, 0,12 gram in taaitaai
• Koolhydraten: 7,8 gram in speculaas, 11,2 gram in taaitaai
• Vezels: 0,4 gram in speculaas, 0,3 gram in taaitaai
• Eiwitten: 0,6 gram in speculaas, 0,7 gram in taaitaai
Winnaar: Taaitaai, maar de verschillen zijn minimaal. Kies je voor deze koek, dan krijg je net iets minder calorieën en vet binnen.
Wat is duurzamer?
Als je zelf speculaas of taaitaai maakt, heb je maar weinig nodig. Duik je zelf de keuken in om deze koeken te bakken, dan ben je al snel duurzamer bezig. Je bepaalt immers zelf welke ingrediënten je gebruikt (Biologisch? Lokaal geproduceerd? Plantaardig?) en hebt geen verpakkingsmateriaal. Ook hoeven de koeken geen reis af te leggen van de fabriek naar jouw koektrommel. Kijk je op de verpakking van deze lekkernijen in de supermarkt, dan zie je een waslijst aan ingrediënten die niet nodig lijken te zijn.
Duurzaamheid taaitaai
Om taaitaai te maken, wordt meestal rogge- en/of tarwemeel gebruikt. Deze granen verbouwen we onder andere in eigen land. Een ander belangrijk ingrediënt is suiker. Ook dit zoetmiddel kan van eigen bodem komen. Aan deze taaie koeken wordt – helaas – ook vaak palmolie toegevoegd. Naast dat deze olie niet goed is voor onze gezondheid (verzadigd vet!), heeft het een negatief effect op de planeet. Voor de aanleg van olieplantages worden namelijk grote stukken regenwoud gekapt. De kenmerkende smaak krijgt taaitaai door steranijs. Dit specerij moeten we uit Azië halen. Tot slot staat er melk op de ingrediëntenlijst. Het produceren van melk is vaak niet diervriendelijk. Volgens Milieu Centraal brengen melkveehouderijen veel milieuproblemen met zich mee.
Duurzaamheid speculaas
De ingrediëntenlijst van taaitaai en speculaas verschillen niet veel van elkaar. Om speculaas te maken, is er onder andere tarwebloem en roomboter nodig. Roomboter wordt gemaakt van melk, wat niet het meest dier- en milieuvriendelijke product is. Hetzelfde geldt voor de scharreleieren die in deze koek zitten. Na kooi-eieren (legbatterij-eieren) zijn dit de minst diervriendelijke eieren. Speculaas smaakt zo lekker kruidig door een mix exotische kruiden: van kaneel tot nootmuskaat. Helaas verbouwen we die niet ons land. Ook in deze koek vind je meestal palmolie.
Winnaar: Omdat de ingrediënten zo overeenkomen, kiezen we voor gelijkspel. Speur voor de duurzaamste sintkoek naar een plantaardige, palmolievrije en/of biologische variant in de supermarkt of natuurwinkel. Zelf bakken met ingrediënten uit de buurt is misschien wel het beste plan.
De winnaar is…
Gelijkspel. Deze koeken zijn aan elkaar gewaagd. Speculaas is net iets goedkoper, taaitaai net iets gezonder en qua duurzaamheid gaat het gelijk op. Kies voor de koek die jij het lekkerst vindt en geniet ervan. Voordat je het weet liggen er alweer paaseieren in de winkel!
