Afvallen is geen appeltje eitje, dat weet iedereen. Felix Kreier, arts en hersenonderzoeker vindt dat ook niet zo gek. Hij stelt dat elk dieet zal mislukken als je niet eerst vriendschap sluit met de hamster in je hersenen. Een hamster in mijn hoofd? Ja! Hoe dat werkt, leggen we in dit artikel uit.
Het uitgangspunt van de methode is dat de hersenen de energiebalans in het lichaam aansturen. Als je duurzaam wilt afvallen, moet je daarom grip krijgen op dat proces in je brein. Want het brein kan je helpen om gewicht te verliezen, maar doet ook het omgekeerde: elke afslankpoging laten mislukken.
Om uit te leggen hoe dat werkt, schreven Felix en Maarten het boek De Hamster in je brein. Alles draait in de methode om de hamster; het knaagdier dat een grote wintervoorraad aanlegt van noten en zaadjes. De hamster is de hypothalamus, het hersengebied in je brein dat, net als de hamster, dol is op eten en voorraden. Als je zijn nootjes in een keer afpakt (lees: crashdieet) wordt de hamster vals en kwaad. Doe je dat rustig en met beleid (af toe een paar nootjes) merkt hij dat minder.
Afvallen met 3 verschillende hersengebieden
Hoe houd je de hamster in je brein blij en kun je minder eten, zonder hongergevoelens en snack-attacks? Om antwoord te vinden op die vragen, moet je weten hoe de verschillende werken. En hoe je ze kunt beïnvloeden.
1. De hamster – de hypothalamus
De ‘hamster’ in het hoofd staat symbool voor de hypothalamus, een oeroud deel van de hersenen. De hamster heeft overleven als doel. Het wil voorkomen dat je sterft door honger. Het hersengebied streeft daarom naar een energieoverschot en accepteert niet dat je te weinig calorieën binnenkrijgt omdat je aan het diëten bent. Zodra de hypothalamus een voedseltekort waarneemt, zal hij daarom reageren. De stofwisseling wordt trager en er komen eetprikkels. Wie minder gaat eten tijden een dieet, zal worden tegengewerkt door dit hersengebied. Dit deel van je brein zal je, ondanks je wil en je wens, toch in de richting van iets lekkers sturen. Omdat de hamster speelt op safe, zorgt hij voor herstel van de oude energie-inname mét een aantal kilojoules extra. Dus niet een zak chips, maar twee.
2. De directeur – de prefrontale cortex
Het hersengebied aan de voorkant van je hoofd, de prefrontale cortex, is het gebied waarmee we nadenken, plannen maken en beslissen. Hier ontstaat de wil en het plan om af te slanken. Het hersengebied werkt met gemak aan complexe en ingewikkelde problemen en wordt daarom in Haus of Hamster de directeur genoemd. Hij pakt een dieetpoging overtuigend en strategisch aan. De hamster luistert tijdelijk naar de directeur. Dus als je wilt afvallen, je gefocust bent en een datum hebt geprikt, zal het afvallen lukken. De directeur heeft een zwakke schakel: hij kan maar aan een taak tegelijk werken. Zodra hij zijn focus verliest, neemt de hamster het over. Dus als je ’s avonds moe thuiskomt of in het weekend met vrienden op stap bent, verslapt de focus van de prefrontale cortex. De hamster, neemt onmiddellijk het roer over: gierende trek waaraan niet te ontsnappen is. Gelukkig kan de directeur getraind worden op het behoud van focus zodat hij op moeilijke momenten niet direct het roer overgeeft aan de hongerige, dwingende hamster.
3. Het limbische systeem
Dit is het hersengebied dat de schakel kan zijn tussen luisteren naar de hypothalamus of luisteren naar de prefrontale cortex. In dit deel worden stofjes gemaakt die ons op basis van herinneringen en gevoelens een goed gevoel geven. Die geur van appeltaart? Heerlijk! Dit is het beste wat je jezelf op dit moment moet gunnen; 1-0 voor de hamster. Of: ik kon gisteren de trap oplopen zonder te hijgen omdat ik zo goed bezig ben, dat gaf me een goed gevoel dus ik laat de appeltaart staan (de directeur wint). Het limbisch systeem kan daarom je afslankpoging bekrachtigen of ontkrachten.
Wil je meer weten over de link tussen afvallen en je brein? In ons januarinummer vind je een groot interview met Felix Kreier. Bestel de editie hier.
