Hoe kan het dat voedingsrichtlijnen zo veranderen? Jaren geleden werd geadviseerd vruchtensap te drinken, terwijl dit nu – door de vele suikers – afgeraden wordt. Vraag jij je af hoe dat komt? Wij zoeken het uit.
In het boek Andere kost hebben auteurs Jaap Seidell en Jutka Halberstadt het onder andere over de voedingsrichtlijnen in Nederland. Hoe zit het volgens hen?
Voedingsrichtlijnen als reactie op welvaartsziekten
Het begint allemaal bij de voedingswetenschap: een jonge tak van de wetenschap waarop de richtlijnen zijn gebaseerd. Dat zit zo. Sinds de Tweede Wereldoorlog steeg het aantal mensen dat chronische welvaartsziekten kreeg, zoals obesitas, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Onze samenleving veranderde in die periode zo sterk, dat het lastig was de oorzaken van al die sterften uit te zoeken. Sindsdien is er veel onderzoek gedaan naar deze welvaartsziekten en is het mogelijk een advies te geven om de kans op deze ziekten te verkleinen. Zo bleek dat zout invloed had op je bloeddruk, en vet op je cholesterolgehalte. Die kennis zorgde er onder andere voor dat er minder mensen stierven aan de gevolgen van hart- en vaatziekten.
Hoe komt het dat voedingsrichtlijnen veranderen?
Maar de voedingsrichtlijnen van toen, zijn niet meer die van nu. Ze veranderen zo nu en dan, omdat omstandigheden in de samenleving veranderen, aldus de schrijvers van het boek Andere kost. Hebben we het over de tijd na de Tweede Wereldoorlog, dan kun je denken aan de razendsnelle welvaartsstijging en daarmee de opkomst van welvaartsziekten.
Ondertussen ontwikkelt de wetenschap zich ook en doen ze nieuwe ontdekkingen. Volgens sommigen duren die veranderingen soms veel te lang, maar volgens de schrijvers is dat niet zo. En dat de richtlijnen niet hetzelfde blijven, is volgens hen geen tekortkoming van de wetenschap, maar een fundamenteel aspect in de wetenschap. Het zou volgens hen vreemder zijn als onderzoeken nooit tot nieuwe inzichten en adviezen zouden leiden.
De hoofdlijnen blijven hetzelfde
De hoofdlijnen van deze voedingsrichtlijnen blijven overigens hetzelfde, aldus Jaap en Jutka. Namelijk: rook niet, drink niet te veel alcohol, eet uit de Schijf van Vijf en niet te veel, beweeg voldoende en zorg voor voldoende slaap en ontspanning. Veel theorieën en diëten kunnen verwarrend werken, maar hebben volgens de schrijvers vaak één ding gemeen: ze bevatten weinig ultrabewerkte voedingsmiddelen. Die producten staan volgens de schrijvers hoog op de verdachtenlijst bij het ontstaan van welvaartsziekten en kun je dus beter links laten liggen.
