Moeiteloos door de overgang fietsen, dat wil iedere vrouw wel. De realiteit is alleen vaak anders. Het overgrote deel van de vrouwen – 85 procent – krijgt te maken met vervelende klachten. Van opvliegers en nachtzweten tot een taille die plotseling verdwenen is. Gezondheidswetenschapper Maaike de Vries en gynaecoloog Manon Kerkhof schieten daarom te hulp.
Hormonale veranderingen zijn onontkoombaar, net als veroudering. Of je het nou leuk vindt of niet. In de overgang nemen de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron af. En dit doet iets met je. Gezondheidswetenschapper Maaike de Vries en gynaecoloog Manon Kerkhof bundelden daarom hun krachten en schreven het boek Ook leuke meisjes worden vijftig. Met ons delen ze hun beste hormoontips.
1. Verlaag je cortisol op een manier die bij je past
“Klachten door de overgang worden erger onder invloed van cortisol, het stresshormoon Aan stress kun je vaak niet zoveel doen, maar wel aan de manier waarop je ermee omgaat. Verlaag je cortisol op een manier die bij jou past. Misschien is dat yoga, tuinieren, gewoon rustig zitten of een stuk op de motor rijden. Het maakt niet zoveel uit wat je doet, het gaat er vooral om dat je iets doet wat jou helpt minder stress te ervaren.”
2. Eet niet de hele dag door
“Drie tot zeven kilo aankomen tijdens de overgang is niet uitzonderlijk. Bovendien verandert je lichaamssamenstelling onder invloed van hormonen: je krijgt iets meer vet en je taille verdwijnt. Eet daarom niet de hele dag door. Beperk je tot ontbijt, lunch en diner en laat tussendoortjes staan. Op deze manier krijgen de meeste mensen minder suiker binnen en het helpt de bloedsuiker te stabiliseren. Bovendien geef je je lichaam tussen de maaltijden door de gelegenheid om lichaamseigen vetten te verbranden. Hiermee voorkom je dat je een figuur krijgt als een melkpak.”
3. Maak je bed in laagjes op
“Het slaappatroon van veel vrouwen tijdens de overgang is, slordig gezegd, tamelijk ziek-, dik- en gekmakend. Inslapen lukt nog wel maar vooral doorslapen is een probleem als gevolg van opvliegers, nachtelijke zweetaanvallen en telkens je bed uit moeten om een beetje te plassen. Maak je bed op in laagjes zodat je het laken dat drijfnat is van het zweet er makkelijk af kunt halen. Niets zo vervelend als ’s nachts je bed moeten verschonen. Veel vrouwen slapen beter als ze een regelmatig slaap- en waakritme aanhouden, koffie en alcohol laten staan en de computer of laptop op tijd uitzetten. Dus niet slapen overdag, de email van je baas over de reorganisatie laten liggen tot morgenochtend en zeker niet vanuit je bed Netflixen als je ’s nachts wakker ligt. De gedachte dat je 7 tot 9 uur slaap nodig hebt, kan ook stress opleveren. Lukt het niet om zoveel uren te maken, bedenk je dan dat kwaliteit belangrijker is dan kwantiteit. Een andere gedachte die je misschien kan helpen, is het ouderwetse: ‘Slaap je niet dan rust je toch.’”
4. Houd je stofwisseling op peil door te sporten
“Van sport en bewegen val je niet veel af, maar je wordt er wel strakker van. Bovendien helpt het je stofwisseling goed op peil te houden. Meer spieren die lekker veel energie gebruiken, minder vet en een slankere taille, dat is het idee. En dat je het niet ziet op de weegschaal kan meerdere redenen hebben. Spieren wegen om te beginnen meer dan vet. Spieren zijn bovendien een opslagdepot voor glycogeen (suiker) dat vocht bindt. Naarmate je meer spieren hebt, kun je meer glycogeen opslaan en houd je dus meer vocht vast. Overigens geen kilo’s. In de praktijk blijkt dat mensen die meer bewegen ook meer trek krijgen en iets meer gaan eten.”
5. Koop slim in
“Door slaapgebrek heb je meer trek en ben je minder snel verzadigd. Dit komt door de eetlusthormonen ghreline en leptine. En dan heb je ook nog eens meer zin in snoep en snacks. Een belangrijke hormoontip is daarom: doe slim je inkopen. Wat je niet in huis hebt, eet je ook niet op. Laat de Bastogne-koeken, zeezout-caramel chocola en borrelhapjes liggen in de winkel. Zo kom je niet in de verleiding.”
6. Neem jezelf serieus als de klachten blijven
“Als je heel veel last hebt van opvliegers en nachtzweten of als je niet of nauwelijks reageert op leefstijl, neem jezelf serieus en zoek hulp. Maak een afspraak bij je huisarts of gynaecoloog en bespreek of hormonen je tijdelijk kunnen helpen. Ze werken goed tegen opvliegers en nachtzweten. Als je je weer wat beter voelt, beter slaapt en mentaal sterker voelt, is het ook makkelijker om de leefstijladviezen toe te passen die je helpen je nog beter te voelen. Er is veel gezegd en geschreven over hormoontherapie en de mogelijke risico’s hiervan. Het algemene standpunt op dit moment is hormonen te gebruiken als het nodig is, maar zo kort en zo min mogelijk. Eventuele risicofactoren zoals overgewicht, roken of borstkanker en onderliggende ziekten moeten altijd besproken en serieus afgewogen worden. Dit doe je in samenspraak met je arts. En nog een leuk weetje, de dosering hormonen die rond de overgang wordt voorgeschreven is aanzienlijk kleiner dan die in de anticonceptiepil.”
Wil je meer weten over de missie van Maaike de Vries en Manon Kerkhof? Ga dan naar hun website.Gezondheidswetenschapper Maaike de Vries en gynaecoloog Manon Kerkhof schreven samen het boek Ook leuke meisje worden vijftig. Wil je meer weten over de missie van Maaike en Manon? Ga dan naar hun website.
