Tijdens de jaarwisseling zorgt vuurwerk niet alleen voor feestvreugde, maar helaas ook veel ongelukken. Daarom is het goed om te weten hoe je eerste hulp moet verlenen als je getuige bent van een vuurwerkongeluk.
In aanloop naar de jaarwisseling, maar vooral tijdens de feestelijke nacht belanden er nog steeds een heleboel vuurwerkslachtoffers in het ziekenhuis. In 2022 raakten 773 mensen in Nederland – ondanks het vuurwerkverbod – gewond door vuurwerk. Een verdubbeling ten opzichte van het jaar daarvoor, blijkt uit een rapport van VeiligheidNL. En ja, zelfs een ‘onschuldig’ sterretje kan al oogletsel veroorzaken. Daarom is het verstandig om te weten wat je in zo’n situatie moet doen.
1. Eerst hulp bij brandwonden
”Heeft de kleding van het slachtoffer vlam gevat? Denk dan eerst aan je eigen veiligheid voor je het slachtoffer helpt”, tips het informatieplatform Nursing. ”Wanneer het vuur nog aan is, kun je het doven met een blusdeken of water. Is dat niet in de buurt? Dan kun je het slachtoffer ook laten rollen. Doof de vlammen altijd vanaf het gezicht richting de voeten, zodat de vlammen het gezicht niet kunnen bereiken. Koel de brandwond vervolgens tien tot twintig minuten met lauw stromend kraanwater.”
2. Eerste of tweedegraads verbranding
Bij verbranding is het goed om te checken om wat voor een brandwond het gaat.
- Geeft de wond alleen een rode verkleuring van de huid? Dan is er vermoedelijk sprake van een eerste graad brandwond. Insmeren met een vettige crème is dan vaak voldoende.
- Bij een oppervlakkige tweede graad verbranding kun je een beste een brandwondenzalf gebruiken. Dek het niet af met gaas maar met Engels pluksel. Dit absorbeert niet, zodat de zalf ook echt in de wond wordt opgenomen. Doe nooit zalf op een blaar.
- Twijfel je of de wond erger is dan een tweede graad brandwond? Ga dan altijd naar de huisarts of eerste hulp.
3. Wacht je op hulp? Dek de wond af
Dek de wonden zo schoon mogelijk af met zalfverband (geen gaas) tot er professionele hulp bij is. ”Gebruik eventueel plastic huishoudfolie”, deelt Nursing. ”Houd verbrande armen of benen hoog, om een zwelling te voorkomen. Wanneer er sprake is van een brandwond in het hoofd-halsgebied kun je het slachtoffer het beste half rechtop laten zitten.”
4. Eerste hulp bij oogletsel
Naast brandwonden, kunnen sier- en knalvuurwerk ook voor oogletsel zorgen. Niet alleen voor de mensen die vuurwerk afsteken, maar ook voor de toeschouwers. In het ergste geval is het oog niet meer intact. Het is opengebarsten, of de pupil is vervormd. Op de website van het Rode Kruis adviseert oogarts Tjeerd de Faber dan ook om dan zo snel mogelijk naar de eerste hulp te gaan. Druk niet op het oog en spoel en dep het ook niet schoon.
Is het oog nog wél intact? Spoel het oog dan zo snel mogelijk tien minuten met lauw water om de resten buskruit te verwijderen. Giet het water in het oog met bijvoorbeeld een flesje bronwater, terwijl het slachtoffer ligt. Ook bij licht oogletsel is het verstandig om na het spoelen alsnog een bezoek te brengen aan de eerste hulp.
Tip: Draag tijdens de jaarwisseling een vuurwerkbril. Het beschermt je ogen tegen de gevaren van vuurwerk. Tegenwoordig kun je in allerlei zaken de vuurwerkbril scoren, zowel voor volwassenen als kinderen.
5. Eerst hulp bij verloren lichaamsdelen
Zeker wanneer er illegaal vuurwerk wordt afgestoken, bestaat de kans dat de explosie zo sterk is dat je ledematen kan verliezen.. Ben je getuige van zo’n situatie dan is dit erg aangrijpend. Probeer toch zo rustig mogelijk te blijven en dek de wond zo snel mogelijk af met steriel stompverband. Stop het verloren lichaamsdeel in een afgesloten, droge plastic zak en doe deze in een emmer met ijswater en breng deze samen met het slachtoffer zo snel mogelijk naar de spoedeisende hulp.
Vuurwerk is feestelijk, maar erg gevaarlijk. Daarnaast is het ook nog eens schadelijk voor het milieu. Liever veilig en duurzaam het nieuwe jaar inluiden? Check dan hier onze tips voor feestelijke alternatieven.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
