Ademhalingsoefeningen heb je al geprobeerd, je telefoon wegleggen ook, maar niets lijkt te helpen om beter te slapen. Dan maar een pilletje melatonine. Want een lichaamseigen stof kan toch geen kwaad? Helaas wel. Dit zijn de drie grootste misverstanden over melatonine.
Bijna een kwart van de Nederlanders van 25 jaar of ouder had vorig jaar last van slaapproblemen, blijkt uit de gezondheidsenquête van het CBS. Omgerekend zijn dat zo’n 2,9 miljoen mensen. Een groot probleem, net als het feit dat steeds meer mensen slaapproblemen proberen op te lossen met het slikken van melatonine. Uit een recent onderzoek van het Erasmus MC blijkt zelfs dat één op de zeventien kinderen wekelijks een pilletje slikt om beter te kunnen slapen. Shocking, vinden veel wetenschappers. Het klinkt namelijk onschuldig, omdat melatonine een lichaamseigen hormoon is en geen medicijn, maar hoe zit het nu eigenlijk echt? We houden drie misverstanden tegen het licht.
Misverstand 1: Melatonine is een slaapmiddel
Als je het deskundigen vraagt zijn ze het over één ding eens: melatonine is geen slaapmiddel. Reinier de Groot, longarts-somnoloog en medisch directeur bij het Nederlands Slaap Instituut (NSI) vertelde eerder aan gezondNU dat melatonine beslist niet helpt om beter te slapen. “Dat is absoluut een fabel. In de slaapgeneeskunde schrijven we melatonine voor als iemands biologische klok ontregeld is. Dit zien we vaak bij jongeren die veel te laat naar bed gaan en bij mensen die veel nachtdiensten draaien. Die hebben daardoor een heel ander slaapritme. Voor die mensen én bij een jetlag kan melatonine uitkomst bieden, namelijk om de biologische klok weer gelijk te zetten. Maar bij het in slaap vallen speelt melatonine geen enkele rol.”
Misverstand 2: Af en toe een pilletje kan geen kwaad
Melatonine is een lichaamseigen hormoon en zorgt ervoor dat je lichaam weet dat het nacht is. Het staat daarom ook bekend als het ‘slaaphormoon’. Zodra het donker wordt, begint je lichaam met het aanmaken van melatonine, waardoor je langzaam slaperig wordt. Bij ieder persoon begint die aanmaak op een ander moment. Een pilletje melatonine kan dat proces versnellen, wordt vaak gedacht, maar daar is niets van waar. Wist je dat het slikken van melatonine slaapproblemen juist kan verergeren? Je kunt daarmee namelijk je eigen biologische klok in de war schoppen. Bij iedereen is de melatoninepiek, het moment dat je hersenen een signaal afgeven dat het tijd is om te slapen, anders. De Groot: “Slik je op dat moment een pil, dan geef je je lichaam het signaal om nog langer wakker te blijven. En hoe vaker je dat doet, hoe meer je slaap-waakritme verstoord raakt.” Het gevolg: je valt nog veel later in slaap en je lichaam is, vooral bij hoge doseringen, de volgende dag nog bezig om de melatonine af te breken. Daardoor kun je ook overdag nog slaperig zijn. Ook af en toe een pilletje kan dus zeker kwaad.
Misverstand 3: Melatonine is veilig omdat het vrij te verkrijgen is
In het schap bij de drogist is melatonine verkrijgbaar in de vorm van tabletten, capsules en druppels, variërend van 1 tot 5 milligram. Omdat het gezien wordt als een homeopathisch middel, mag melatonine nog steeds op eigen houtje gebruikt worden en wordt het gezien als een veilig product. Een doorn in het oog van veel wetenschappers, omdat zij vinden dat de verkoop van melatonine verboden moet worden. Zij pleiten ervoor dat melatonine enkel en alleen op doktersrecept verkrijgbaar wordt. Waarom? Ten eerste omdat de instructies op de verpakkingen misleidend worden genoemd. Daarop staat bijvoorbeeld het advies dat je een pil vlak voor of een uur voor het slapengaan moet innemen, maar dat werkt juist averechts. Een verkeerde inname kan slaapproblemen verergeren. Je biologische klok kan er zelfs een uur per dag van opschuiven. Het gebruik van melatonine is daarom minder onschuldig dan het lijkt. Heb je slaapproblemen? Laat de potjes melatonine in de schappen staan en ga naar de huisarts.
Benieuwd wat slaapexperts doen om beter te slapen? Lees hier hun beste tips.
