Een flink rondje hardlopen, een spannende presentatie of intense verliefdheid. Het zijn situaties die je hart sneller doen kloppen. In rust daalt je hartslag weer naar een trager tempo. Je hartslag past zich dus voortdurend aan en dat is heel normaal. Het komt alleen ook voor dat je hart te snel, te langzaam of onregelmatig klopt, zonder reden. Dan spreek je van een hartritmestoornis.
Het hart trekt zich bij elke hartslag samen nadat een elektrische prikkel daar een signaal voor heeft gegeven. Bij een normaal ritme gaat dit in een gewoon regelmatig tempo, bij een hartritmestoornis gaat er iets mis. De elektrische prikkels komen dan te snel, te langzaam of volgen de verkeerde weg. Het hart kan dan te snel gaan kloppen, dan spreek je van tachycardie. Je hart kan onregelmatig gaan kloppen, de boezems en kamers werken niet goed samen of je hart klopt te langzaam. Dat laatste heet bradycardie.
De meeste hartritmestoornissen zijn onschuldig
Een hartritmestoornis moet je serieus nemen, maar het betekent niet dat het altijd foute boel is. Volgens Arthur Wilde, hoogleraar cardiologie bij het Amsterdam UMC, zijn de meeste hartritmestoornissen onschuldig. “Er zijn talloze soorten ritmestoornissen en het merendeel is niet gevaarlijk en goed te behandelen. Er zijn zelfs mensen die geen klachten ervaren en daarom niet weten dat ze een hartritmestoornis hebben. De meest voorkomende ritmestoornis is boezemfibrilleren. Bij boezemfibrilleren verloopt de elektrische prikkeling van de boezems verkeerd, waardoor de hartslag meestal te hoog en onregelmatig is. Vooral bij oudere mensen komt het voor. Ook deze ritmestoornis is niet direct gevaarlijk, maar vaak is behandeling wel nodig omdat het hart beschadigd kan raken en er bloedstolsels kunnen vormen die kunnen losraken uit het hart en ergens in het lichaam een bloedvat kunnen afsluiten.”
Ritmestoornissen in de hartkamer
Er zijn natuurlijk uitzonderingen. Sommige hartritmestoornissen zijn wél levensgevaarlijk. “Kamerfibrilleren, een ritmestoornis in de hartkamer, is dodelijk. Wat er bij deze hartritmestoornis gebeurt is dat de hartkamers te snel worden geprikkeld waardoor ze niet meer samentrekken en er geen bloed meer wordt rondgepompt. Je raakt dan binnen tien seconden bewusteloos en krijgt een hartstilstand. Bijna alle ritmestoornissen die uit de hartkamer komen zijn gevaarlijk. Bij jonge mensen gaat het hierbij vaak om een erfelijke hartritmestoornis, waarbij je niet altijd van te voren al weet dat iemand risico loopt. Vaak komt dit pas aan het licht als er iemand in de familie overlijdt en er verdere onderzoeken worden gedaan. Gelukkig zijn die situaties wel zeldzaam.”
Kun je zelf ontdekken of je een hartritmestoornis hebt?
De oorzaak van een hartritmestoornis is dus niet altijd even duidelijk. Wel is bekend dat ouderdom, een te snel werkende schildklier, een hoge bloeddruk, hartproblemen, alcohol, drugs en roken de kans op hartritmestoornissen kunnen vergroten. Een gezonde leefstijl is altijd belangrijk, ook voor de gezondheid van je hart. Maar kun je eigenlijk zelf ontdekken of je een hartritmestoornis hebt? Zijn hartkloppingen hebben altijd foute boel? “Hartkloppingen kunnen een uiting zijn van een ritmestoornis, maar het kan ook zijn dat je er last van hebt doordat je alcohol of koffie hebt gedronken, vermoeid bent of stress hebt. Ga vooral bij jezelf na of je hier ook regelmatig last van hebt als je ontspannen op de bank hangt.”
Naar de huisarts bij duizeligheid en flauwvallen
Als hartkloppingen gepaard gaan met duizelig worden en flauwvallen, moet je áltijd naar de huisarts, zegt Wilde. “Doe dit ook als je twijfelt. De meeste ritmestoornissen zijn op een ECG meteen te zien. Maar er zijn ook varianten die niet altijd te zien zijn op een ECG. Dan kunnen we mobiel langere tijd meten en vragen we je om bij te houden op welke tijdstippen en momenten je klachten ervaart en checken we het nog een keer. Een hartritmestoornis is namelijk niet iets waar je constant last van hebt. Meestal gaat het om een aanval, die een paar minuten of soms uren kan duren. En heb je geen klachten maar zitten hartritmestoornissen wel bij jou in de familie? Trek ook dan aan de bel! Als jouw broer of zus het heeft, is de kans dat jij het hebt 50 procent.”
