Een onvervulde kinderwens zet je leven op de kop. Iets wat vanzelfsprekend leek – het krijgen van een kind – wordt een traject met hoop, teleurstelling en verdriet. Als buitenstaander zie en voel je dit verdriet als een poging om zwanger te worden mislukt. Hoe steun je een stel met een onvervulde kinderwens dan op de juiste manier?
In het aprilnummer van Gezondnu deelt Scarlet (41) – bekend van het platform Ik Vrouw van Jouw – haar persoonlijke verhaal. Samen met haar vriendin Joyce (39) heeft het stel een 4-jarige zoon (Hunter), maar de wens voor een tweede kindje wordt groter. Nu haar derde IVF-poging is mislukt, moet ze haar grote wens loslaten. ”De rollercoaster van hormonen spuiten, pillen slikken en wachten deed mij veel. Ik heb me geregeld eenzaam gevoeld. Weer naar het ziekenhuis en weer die teleurstelling. Waarom lukte het bij mij niet?”
Tips om stellen te steunen
Eén op de zes stellen raakt niet binnen een jaar zwanger. Soms heeft het meer tijd nodig, maar er kan ook sprake zijn van een vruchtbaarheidsprobleem. Wanneer je weet dat iemand in je omgeving worstelt met een verminderde vruchtbaarheid, zorgt dit bij jou misschien voor onzekerheid. Wat zeg je tegen iemand bij wie zwanger worden niet lukt? En hoe zorg je ervoor dat iemand zich gehoord voelt?
Misschien is het je kind, zus, broer, vriend(in), collega of een kennis. Je ziet en voelt het verdriet of de teleurstelling als een poging om zwanger te worden weer niet is gelukt. We geven je een paar do’s (en duidelijke don’ts) om stellen te steunen in dit proces.
Do’s
1. Vraag waar de ander behoefte aan heeft
Iedereen gaat op zijn of haar eigen manier om met lastige situaties. De een zoekt afleiding, terwijl de ander hier juist minder zin in heeft. Ook kan het zijn dat sommigen hun ei kwijt willen en er vaak over willen praten, terwijl anderen liever niet over het onderwerp beginnen. Daarom is het goed om te vragen waar de ander behoefte aan heeft. Vindt hij of zij het fijn om erover te praten? Of help je vooral met afleiding, bijvoorbeeld door een dagje weg te plannen of een avond naar de bioscoop? Blijf communiceren, maar vul het niet voor de ander in. Wees dus niet bang om te vragen.
2. Wees geïnteresseerd
Wanneer stellen te maken krijgt met vruchtbaarheidsproblemen en kiezen voor een behandeling, zoals ivf, ici of iui, dan komt er ontzettend veel op hen af. Koppels worden overladen met verschillende emoties, moeten regelmatig naar het ziekenhuis en de medische termen tollen om hun oren. Voor koppels kan het dan ook erg fijn zijn als er interesse wordt getoond. Uit beleefdheid vraag je er misschien niet naar, maar het kan voor stellen juist heel prettig zijn als ze hun verhaal kwijt kunnen. Vraag daarom gerust of je vriend(in), collega of familielid er wat over wil vertellen. Het is natuurlijk ook oké is als ze er liever niets over willen delen.
3. Laat weten dat je er bent
Een vruchtbaarheidstraject kan een lang en eenzaam proces zijn. Voor hem of haar kan het dan ook fijn zijn om te weten dat er mensen klaarstaan. Staat er een behandeling of een gesprek met een arts op de planning? Stuur dan een lieve kaart, een appje of breng een maaltijd langs. Door deze kleine dingen kan je een groot verschil maken.
4. Goed nieuws delen
Ben je zwanger? Deel het nieuws dan in een rustige omgeving. Het liefst voordat anderen het weten. Een onverwachte zwangerschapsaankondiging kan een flinke klap zijn. Niet omdat het jou niet gegund is, maar omdat ze hierdoor extra geconfronteerd worden met hun verdriet.
5. Verdriet mag er zijn
Verdriet heeft geen houdbaarheidsdatum. Voor mensen met een onvervulde kinderwens blijft dit dan ook erg pijnlijk. ”Het verdriet kan op bepaalde momenten oplaaien, bijvoorbeeld wanneer de kinderen van vrienden naar de basisschool gaan, afstuderen of trouwen”, deelt Freya, de vereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen. ”Maar ook wanneer zij opa en oma worden. Blijf hem of haar dus steunen, ook in de toekomst.”
Daarnaast krijgen stellen die al een kindje hebben en daarna te maken krijgen met vruchtbaarheidsproblemen, soms te maken met onbegrip. Omdat ze al een kind hebben, wordt er vaak niet begrepen dat het alsnog verdrietig is als opnieuw zwanger worden niet lukt. Het is belangrijk om hier begrip voor te hebben.
6. Kraambezoek en gender reveals
Gender reveals, kraambezoek of kinderverjaardagen kunnen een enorme obstakel zijn voor stellen met een onvervulde kinderwens. Komt een vriend of vriendin om deze reden niet langs? Vat dit niet persoonlijk op. Je kan vragen of hij of zij een keer alleen langs wil komen. Zo kunnen jullie op een rustiger moment toch stilstaan bij de belangrijke gebeurtenis in je leven. Maar accepteer het ook als je vriend of vriendin dit niet ziet zitten.
Don’ts
7. Pijnlijke, goedbedoelde opmerkingen
Wat veel verdriet kan doen zijn de – vaak goedbedoelde – opmerkingen. Welke we bedoelen? Hieronder sommen we een paar voorbeelden op:
- ‘Dan neem je toch een hond?’
- ‘Je kan altijd nog een kind adopteren..’
- Maak je niet druk, het komt vanzelf’
- ‘Je kan nu nog lekker het hele jaar op vakantie en uitslapen’
- ‘Ik zou mijn kinderen wel eens achter het behang willen plakken’
- ‘Laat het los, je bent er te veel mee bezig’
Dit soort opmerkingen kunnen erg pijnlijk zijn en schieten bij vrouwen én mannen vaak in het verkeerde keelgat. Het punt waarop je nonchalant met een kinderwens om kan gaan, is namelijk al heel lang voorbij. Heb je zelf kinderen? Ga dit dan niet bagatelliseren. En tuurlijk, iedereen mag af en toe klagen, maar dit zijn stellen met vruchtbaarheidsproblemen willen niets liever dan een kind en kunnen zich hier dan ook niet in verplaatsen. De pijn en het verdriet verlicht je hier dus zeker niet mee.
8. Bekritiseer de keuzes niet
Als zwanger worden niet vanzelf gaat, komen stellen voor lastige keuzes te staan. Start je met een behandeltraject? En welke behandelingen dan? Waar ligt de grens? Deze keuzes zijn heel persoonlijk, dus bekritiseer de gemaakte keuzes niet. Stel oprechte vragen als je iets niet begrijpt.
9. Geef geen ongevraagde adviezen
Ook goed om te weten: geef geen ongevraagde adviezen. Het komt ongetwijfeld uit een goed hart, maar grote kans dat stellen met vruchtbaarheidsproblemen allang jouw tips hebben geprobeerd, overwogen of mee bezig zijn. Houd adviezen dus liever voor je.
10. Vul niet in voor de ander
Deze tip sluit goed aan op de zesde tip. Organiseer je namelijk een babyshower, maar nodig je degene met een (nog) onvervulde kinderwens niet uit omdat dit mogelijk pijnlijk is? Natuurlijk lief bedoeld, maar ze zullen zich erdoor buitengesloten kunnen voelen. Wat je beter kan doen: nodig diegene wél uit, maar laat weten dat je het begrijpt als ze liever op een ander moment langskomen.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Niks missen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief!
