“Ik eet helemaal niet meer en toch neemt mijn gewicht toe”, zeggen veel vrouwen in de overgang. Aankomen tijdens de overgang, het lijkt onoverkomelijk. Iets waar je mee moet ‘dealen’. Maar is dat ook zo? En waarom neemt je gewicht toe in die periode? We vroegen Care for Women specialiste Catherine van Heest het hemd van het lijf.
Hoe komt het dat veel vrouwen in de overgang aankomen?
Care for Women is een organisatie die gespecialiseerd is in vrouwen en hormonen, zoals de overgang. Care For Women specialiste Catherine van Heest: “Het gaat om een combinatie van factoren. In de overgang blijf je op hetzelfde niveau functioneren, maar je lijf verandert. Je hebt letterlijk minder calorieën nodig. Als je hetzelfde blijft eten en bewegen, dan zal je gewicht toenemen. En hormonale schommelingen werken dan niet mee. Stemmingswisselingen zorgen ervoor dat je de neiging hebt om meer te eten. En als jij je rottig voelt, plof je sneller op de bank dan dat je naar de sportschool fietst.”
“Maar er zijn meer factoren. Als je ouder wordt, neemt namelijk je spiermassa af. Spieren vragen het meeste energie. Als je minder spieren hebt en je gaat niet meer bewegen, dan verbrand je minder en kom je automatisch aan. Dat heeft ook weer te maken met de verhouding van calorieën die je tot je neemt en de calorieën die je verbrandt. Tot slot neemt het oestrogeengehalte langzaam af: oestrogeen wordt niet meer vanuit de eierstokken geproduceerd. Het vetweefsel is zo attent om dit over te nemen, maar dan moet je wel vet hebben. Het lichaam is dan ook geneigd om meer vet vast te houden, zodat je meer oestrogeen kunt aanmaken.”
Wat is de invloed van stress?
Een oestrogeendaling kan ook worden veroorzaakt door stress. En ook deze 7 onverwachte gevolgen worden veroorzaakt door stress. De overgang en stress klinkt dan ook niet als een goede combinatie? “Dat klopt. Als je naar de overgang als geheel kijkt, zou ik bijna zeggen dat het belangrijker is om stress te reduceren in vergelijking met een verandering van je bewegings- en voedingspatroon. Het is een zeer vervelende component. Waarom? De bijnieren zorgen ervoor dat in het vetweefsel oestrogeen kan worden aangemaakt. Maar de bijnieren maken ook het stresshormoon adrenaline aan. Het vetweefsel zegt vervolgens: ‘Ik kan niet alles’. Ofwel, als vrouwen gestrest zijn, maakt het vetweefsel minder oestrogeen aan. Dat betekent meer klachten.”
Tijdens de overgang blijven de kilo’s ook op andere delen van het lichaam plakken. Hoe zit dat?
“Vet gaat bij vrouwen eerst vaak in de bovenbenen zitten. Tijdens de overgang verplaatsen de vetcellen zich naar de buik, taille en borsten. Het heeft ook te maken met de hormoonverhouding. Hormonen zijn in balans met elkaar. Als je aan de ene kant minder oestrogeen hebt, dan heb je relatief meer mannelijke hormonen. En waar gaat vet doorgaans bij de mannen zitten? Bij de buik. Ons figuur verandert dus iets meer naar de man toe.”
Hoe gevaarlijk is gewichtstoename tijdens de overgang?
“Gewichtstoename is altijd iets wat je serieus moet nemen. Zoals ik zojuist heb gezegd, gaat vet tijdens de overgang vooral bij de buik, taille en borsten zitten. Vooral buikvet kan op latere leeftijd voor problemen zorgen. Het risico op welvaartsziekten als diabetes, kanker en hart- en vaatziekten neemt toe. Het is dus belangrijk om daar serieus mee om te gaan. Gelukkig is er veel te doen tegen gewichtstoename in de overgang. En daarmee bedoel ik niet een crashdieet. Het gaat om kleine, simpele oefeningen en tips.”
Wat is een belangrijke tip om gewichtstoename tegen te gaan?
“Wees gerust, ook in de overgang kun je die extra kilo’s verliezen. Spiermassa vasthouden. Naarmate je ouder wordt, verlies je spiermassa. Dat hoort erbij. Maar dit resulteert in extra gewicht: je beweegt minder, maar eet hetzelfde. Spiermassa is heel belangrijk. Probeer dus meer te bewegen: ga naar een sportschool of fitnesscentrum. Maar ook golfen is al goed, als je maar voldoende blijft bewegen. Je hoeft geen bodybuilder te worden, maar je moet je realiseren dat spieren afbreken en steeds dunner worden.” Eerder deelden we nog vijf waardevolle tips om af te vallen als je in de overgang bent.
Aangekomen door de overgang? 8 tips van Catherine van Heest
1. Neem de klachten serieus. Er heerst nog steeds een klein taboe op de overgang. Veel vrouwen zien het als iets wat er bij hoort. Maar de klachten kunnen worden verholpen. Het leven is toch veel te mooi?
2. Voel je goed, vrolijk, zelfverzekerd. Anders heeft een andere leefstijl geen zin. Probeer de klachten op te lossen. Dat geeft een fit gevoel en je kunt emotioneel alles beter aan.
3. Houd een voedingsdagboekje bij. Zo kom je er snel genoeg achter of je toch niet naar een koekje grijpt tijdens een stemmingswisseling.
Neem een stappenteller. Dat is een makkelijke manier om te weten of je voldoende beweegt per dag.
4. Drink wijn uit een portglaasje. Houd je van rode wijn? De calorieën kunnen dan behoorlijk aantikken. Kies voor een portglaasje. Zo kun je toch een vol glas wijn drinken, maar krijg je uiteindelijk minder calorieën binnen.
5. Denk na over een crashdieet. Een dieet is een goed begin, maar een crashdieet niet. Bedenk wel: crashen is voor een korte periode, het gaat uiteindelijk om een gezond voedingspatroon. Het is verstandig om dit te bespreken met een deskundige.
6. Reduceer stress. Veel last van stress? Probeer dit te reduceren, door bijvoorbeeld meditatie- of yogaoefeningen.
7. Let op je voeding. Verminder koffie, frisdranken, alcohol, producten van bloem (wit meel).
Ook interessant: De overgang heeft niet aan invloed op je gewicht. Ook je humeur kan behoorlijk opvlammen. Dít is de invloed van de overgang op je brein.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
