Een brandwond tot verstikking of van een insectenbeet tot een bloedneus: hoe groot of klein de situatie ook is, je wilt het liefst direct hulp verlenen aan een slachtoffer. Deze tien EHBO-tips zou daarom iedereen moeten kennen om het verschil te maken.
We hopen natuurlijk allemaal dat we nooit in een noodsituatie terechtkomen, maar het is belangrijk om voorbereid te zijn voor het geval dat. EHBO (Eerste Hulp Bij Ongevallen) is een waardevolle vaardigheid die iedereen zou moeten hebben. Deze tips kunnen dan ook van pas komen als je hulp moet verlenen.
1. Verslikking
Verslikt iemand zich plotseling in het eten? Sta dan direct klaar om in actie te komen! Als iemand dreigt te stikken, kan jij als omstander het verschil maken.
- Lukt het de persoon niet om goed te hoesten? Bel of laat iemand 112 bellen.
- Zet je telefoon op de luidspreker.
- Geef vijf slagen op de rug tussen de schouderbladen en voer vijf buikstoten uit. Wissel de vijf slagen op de rug en vijf buikstoten af totdat de luchtweg open is.
- Verliest het slachtoffer het bewustzijn? Controleer of er hulp onderweg is of laat alsnog 112 bellen.
- Leg het slachtoffer voorzichtig op de rug op de grond en start reanimatie.
Heimlichgreep bij jezelf
Je nestelt je ‘s avonds op de bank met een pizzapunt, neemt een hap, maar je verslikt je in een stukje peperoni. Al snel kom je erachter dat het foute boel is: je bent aan het stikken. En – horrorscenario – je bent ook nog eens alleen. Help! Wat doe je dan? De Heimlichgreep! Zo doe je de greep bij jezelf.
2. Brandwond
Auw! Je let even niet op en morst hete koffie op je arm. Je huid wordt rood en even later verschijnen zelfs blaren. Hoe behandel je een brandwond?
- Verwijder direct alle kleding die in de weg zit voor het koelen.
- Koel de brandwond daarna direct – bij voorkeur met lauw, zacht stromend kraanwater.
- Kies de temperatuur die prettig voelt.
- Koel de wond tien tot twintig minuten en richt de waterstraal boven de brandwond.
- Koel alleen de brandwond en voorkom onderkoeling.
- Dek daarna de brandwond af met plastic huishoudfolie, steriel verband of een schone doek.
Bel de huisarts of spoedpost als de huid gedeeltelijk of volledig verbrand en/of opgezwollen is, er veel blaren verschijnen en je ziekteverschijnselen begint te vertonen, zoals koude rillingen, koorts, misselijkheid, hoofdpijn en braken.
Brandwond door vuurwerk
Vuurwerk zorgt voor feestvreugde, maar helaas ook veel ongelukken. Daarom is het goed om te weten hoe je eerste hulp moet verlenen als je getuige bent van een vuurwerkongeluk. Hier lees je er meer over.
3. Elektrocutie
Staat iemand onder stroom? Dan heb jij als omstander een belangrijke taak: direct de stroom eraf halen. Hieronder lees je wat je verder moet doen bij elektrocutie.
- Gaat het om hoogspanning? Blijf op ruime afstand en waarschuw omstanders. Bel of laat 112 bellen.
- Zorg voor je eigen veiligheid en haal zo snel mogelijk de stroom eraf. Trek de stekker uit het stopcontact of schakel de stroom uit in de meterkast (draai de stop eruit of zet de schakelaar om).
- Zodra het slachtoffer niet meer onder stroom staat, kun je eerste hulp verlenen.
- Reageert iemand niet op aanspreken en schudden aan de schouders? Bel of laat 112 bellen.
- Hou de luchtweg vrij als het slachtoffer het bewustzijn verliest.
- Start reanimatie als het slachtoffer bewusteloos is en niet meer normaal ademt.
- Lijkt de situatie niet ernstig? Ga toch altijd naar de huisarts met het slachtoffer. Elektrocutie kan namelijk ook zorgen voor inwendig letsel. Je kunt dus niet altijd van de buitenkant zien of iemand gewond is geraakt.
4. Epilepsie
Iemand valt zomaar op de grond valt en begint hevig te schokken. Of iemand raakt juist heel even weg. Er zijn verschillende soorten epileptische aanvallen, en als omstander kun jij helpen.
- Bel of laat 112 bellen.
- Zorg ervoor dat slachtoffer zich niet bezeert.
- Bescherm het hoofd (met een kussentje, handdoek, jas, enz.).
- Maak knellende kleding los.
- Leg het slachtoffer op de zij wanneer het slachtoffer na de aanval nog niet aanspreekbaar is.
- Dek het slachtoffer af met een deken of jas wanneer hij koud en/of nat is.
Bij een kleine epileptische aanval:
- Adviseer om de huisarts te bellen wanneer iemand voor het eerst een kleine epileptische aanval heeft.
- Laat als het nodig is het slachtoffer even uitrusten na de aanval.
De symptomen en de verschillende soorten epilepsie herkennen? Hier lees je er meer over.
5. Kwallenbeet
Je weet dat ze er zijn en vaak zwem je er gewoon tussendoor. Tot die ene keer dat je toch met een kwal in aanraking komt. Wat zie je, wat voel je en hoe verlicht je de klachten? Om de pijn van een kwallenbeet te verminderen, kun je het volgende doen:
- Raak niet in paniek, een kwallenbeet is bijna nooit ernstig.
- Spoel de huid af met zout zeewater of helemaal niet. Afspoelen met zoet water maakt de pijn erger.
- Verwijder met handschoenen of een pincet eventuele resten van de tentakels. Op bijna elk strand is een strandwacht aanwezig die je om hulp kunt vragen.
- Je kunt de huid insmeren met hetzelfde middel dat gebruikt wordt voor insectenbeten. Dat zal de jeuk verminderen.
- Schakel als je ernstige klachten krijgt na de beet, altijd medische hulp in.
Er wordt weleens gezegd dat urine tegen de pijn en jeuk helpt. Is dit een fabel of een feit? Hier lees je het antwoord!
6. Reisziekte of wagenziekte
Een vakantie is natuurlijk heerlijk, maar die autorit kan een stuk minder zijn. Veel kinderen tussen 2 en 12 jaar hebben last van reisziekte en ook een kwart van de volwassenen wordt misselijk in een bus of auto. Wat kun je doen tegen reisziekte?
- Adviseer naar een vast punt aan de horizon te kijken.
- Zorg voor frisse lucht.
- Help iemand eventueel om medicijnen in te nemen.
Je kan nog veel meer handige tips (voor én na de reis) toepassen als je last heb van reisziekte of wagenziekte. In dit artikel leggen we je uit hoe je deze vervelende kwaal kan verzachten.
7. Tekenbeet
Teken kun je overal tegenkomen: in de struiken, in het bos, in het hoge gras en zelfs in je eigen achtertuin. Dus ben je er een dagje in het groen geweest? Check jezelf dan op teken! Lees hieronder hoe je ze herkent en hoe je ze verwijdert.
- Verwijder een teek zo snel mogelijk uit de huid met een pincet of tekenverwijderaar.
- Gebruik bij het verwijderen van een teek bij voorkeur een puntig pincet zonder ribbels. Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid en voorkom dat je hem leegknijpt. Trek de teek in een rechte beweging uit de huid. In de video zie je hoe je dat doet.
- Gebruik je een tekenverwijderaar, zoals een tekentang of tekenkaart? Volg dan de gebruiksaanwijzing.
- Schrijf de datum van de beet op of neem een foto van de plek.
- Neem contact op met de huisarts als een teek waarschijnlijk al 24 uur op de huid heeft vastgezeten.
Nog beter is natuurlijk om helemaal geen last te krijgen van teken. Lees hoe je een tekenbeet voorkomt.
8. Voorwerp in de neus
Bijna elke ouder heeft het weleens meegemaakt. Je peuter vond het leuk om een kraaltje in zijn neus te stoppen, en nu wil het er niet meer uit. Oeps. Wat te doen?
- Haal nooit zelf een voorwerp uit de neus met een pincet of iets dergelijks. De kans is groot dat je het voorwerp dieper duwt en het letsel erger maakt.
- Laat het kind zo mogelijk het niet-verstopte neusgat dichthouden en dan door de neus blazen.
- Laat het kind door de mond ademen.
- Vraag om niet in de neus te peuteren.
- Neem contact op met de huisarts als het voorwerp niet loskomt door te snuiten of als je denkt dat het voorwerp niet volledig verwijderd is (bijvoorbeeld bij blijvende pijn of neusbloedingen).
9. Hyperventilatie
Je weet dat je vriend of vriendin regelmatig last heeft van hyperventilatie. Maar weet je eigenlijk ook wat je moet doen tijdens een aanval? Hoe kun je hem of haar het beste bijstaan tijdens een aanval van benauwdheid?
Ten eerste door deze te herkennen. Benauwdheid, pijn op de borst, angst en af en toe verkramping en tintelingen in de vingers zijn goede indicatoren. Lees hieronder hoe je iemand met hyperventilatie verder nog helpt.
- Bel of laat 112 bellen bij een aanval op straat, pijn op de borst of bij hevige kortademigheid.
- Als het slachtoffer het bij zichzelf herkent dan mag eerst 10 minuten afgewacht worden.
- Neem contact op met de huisarts als het slachtoffer na 10 minuten nog niet is opgeknapt.
- Laat het slachtoffer zitten en zorg ervoor dat hij zich niet inspant. Laat hem zelf de beste houding kiezen.
10. Hartstilstand
Bij een hartstilstand is dan geen tijd te verliezen. Het slachtoffer reageert niet op aanspreken en schudden en is dus bewusteloos. Bel direct 112, zet je telefoon op de luidspreker en lees hieronder wat je verder moet doen.
- Laat een AED halen als deze beschikbaar is.
- Volg instructies 112-meldkamercentralist op.
- Controleer de ademhaling. Ademt iemand niet normaal? Start dan reanimatie:
- Volg de instructies van de centralist en de AED.
- Ga door met reanimatie: wissel steeds 30 borstcompressies af met 2 beademingen.
- Als er een tweede hulpverlener is: wissel elke 2 minuten.
- Je vindt hier een uitgebreide uitleg over reanimeren
Meer EHBO-tips? Op de website van het Rode Kruis vind je nog veel meer handige informatie voor specifieke situaties.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
Beeldmateriaal: Pexels
