Voordat je een sollicitatie hebt, ben je niet van het toilet te slepen. De scheldwoorden ‘bange poeperd’ en ‘schijtluis’ lijken dus wel degelijk ergens op te slaan. Hoe komt het dat spanning direct effect heeft op je darmen? En wat kun je ertegen doen?
Onze hersenen en darmen staan continu met elkaar in verbinding. Dit noemen we ook wel de hersen-darm-as. De communicatie tussen de hersenen en darmen verloopt via het autonome zenuwstelsel. Dit zenuwstelsel verbindt de hersenen met het zenuwstelsel van de darmen. Dat het zenuwstelsel autonoom is, wil zeggen dat we het niet zelf direct kunnen sturen of beïnvloeden. De hersenen geven steeds signalen door aan de darmen en andersom. Hierdoor kun je in een spannende situatie last krijgen van diarree, verstopping, buikpijn of juist misselijkheid.
De één is meer gevoelig voor spanning dan de ander
Die spanning is ergens goed voor, zegt Carsten Leue, ziekenhuispsychiater in het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC+). “In het Engels gebruiken ze de uitdrukking ‘no guts, no glory’. Als je op een podium moet presteren, heb je een zekere spanning nodig. Dan sta je op scherp en ben je geconcentreerd. Helaas kan deze spanning ook de verkeerde kant opgaan en op je darmen slaan, met bijvoorbeeld buikkrampen tot gevolg.”
We voelen namelijk niet met ons hoofd, maar met ons lichaam, zegt Leue. “We hebben hartzeer, voelen het aan ons water als er een bedreiging op ons afkomt of hebben een onderbuikgevoel. Meestal heeft spanning niet alleen effect op je darmen, maar zorgt het er ook voor dat je meer gaat plassen of paniekklachten, zoals hartkloppingen, krijgt. De één is hier gevoeliger voor dan de ander.”
Het prikkelbaredarmsyndroom
Er zijn ook mensen die niet alleen in spannende situaties last krijgt van hun darmen, maar ook op andere momenten van de dag. Dit kan duiden op het prikkelbaredarmsyndroom. Geschat wordt dat twee miljoen mensen in Nederland hier last van hebben en slechts 25 procent van deze groep klopt hiermee aan bij de huisarts. Het prikkelbaredarmsyndroom is volgens Joanna Kruimel, MDL-arts in het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC+), te vergelijken met een te sterk afgesteld inbraaksysteem. “Zonder dat er een aanleiding is, krijg je diarree of span je je bekkenbodemspieren aan, waardoor je last krijgt van obstipatie. Met een scopie, een inwendig darmonderzoek, of röntgenfoto zijn bij het prikkelbaredarmsyndroom geen afwijkingen aan de darm te zien. Dat betekent in ieder geval niet dat je een aansteller bent. Er is wel degelijk iets mis in de hersen-darm-as, alleen kunnen we dat niet zichtbaar maken.”
5 tips voor meer rust in je darmen
Als je vaak last hebt van buikpijn door bijvoorbeeld verstopping en diarree, is meer rust in je darmen krijgen belangrijk. Hoe doe je dat? De twee experts delen hun beste tips:
1. Fitness tegen spanning
Leue: “Door meditatie, yoga en mindfulness leer je meer in het moment te leven. Dit zijn goede technieken om geen overmatige stress op te bouwen in je lichaam.”
2. Pepermuntolie
Kruimel: “Het ontspant de darmen en vermindert in veel gevallen ook buikpijn.”
3. Anders eten
Kruimel: “Op het gebied van voeding kun je veel doen. Alleen regelmatig eten, drie keer per dag, en het ontbijt niet overslaan, heeft al effect. Diëtisten kunnen je wijzen op gewoontes die effect hebben op je darmen, zoals overmatig koffiedrinken en veel frisdrank met zoetstof en koolzuur gebruiken.”
4. Hypnotherapie
Kruimel: “Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat gespecialiseerde hypnotherapie een gunstig effect kan hebben op het prikkelbaredarmsyndroom.”
5. Medicatie
Leue: “Sommige mensen hebben ook medicatie nodig die op de hersen-darm-as ingrijpt; dit valt het best te bespreken met de behandelaar.”
